Grondwet
De Grondwet is het hoogste wettelijke document van een land dat de fundamentele principes en regels vastlegt waaraan het bestuur van dat land zich moet houden. Het beschrijft de rechten en plichten van de burgers, de organisatie en bevoegdheden van de overheid en de manier waarop wetten worden gemaakt en uitgevoerd.
Nederland
In Nederland vormt de Grondwet de basis van het constitutionele recht en bepaalt het de organisatie van de staat, de bevoegdheden van staatsonderdelen (zoals de Koning, de Staten-Generaal en de regering) en de fundamentele rechten van burgers. De Nederlandse Grondwet is in 1815 voor het eerst vastgesteld en sindsdien meerdere keren gewijzigd.
Een kenmerk van de Grondwet is dat deze niet zomaar gewijzigd kan worden. Het wijzigen van de Nederlandse Grondwet is een zorgvuldig en uit twee fasen bestaand proces:
- Eerste Lezing:
- Een voorstel tot wijziging van de Grondwet wordt ingediend bij de Tweede Kamer.
- De Tweede Kamer en vervolgens de Eerste Kamer moeten het voorstel goedkeuren. In deze eerste lezing is een gewone meerderheid voldoende.
- Als het voorstel door beide Kamers is aangenomen, wordt het proces niet direct voortgezet. Er moeten eerst verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsvinden. Hierdoor krijgt de bevolking indirect de kans om zich uit te spreken over het voorstel.
- Tweede Lezing:
- Na de Tweede Kamerverkiezingen wordt het voorstel opnieuw ingediend, nu voor de tweede lezing.
- In deze fase is een tweederdemeerderheid in zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer vereist om het voorstel tot wijziging van de Grondwet aan te nemen.
- Als het voorstel in deze tweede lezing door beide Kamers met een tweederdemeerderheid wordt aangenomen, is de Grondwet gewijzigd.
Dit proces zorgt ervoor dat wijzigingen in de Grondwet met grote zorgvuldigheid worden behandeld en dat er breed draagvlak voor is in het parlement. Het feit dat er tussentijdse verkiezingen plaatsvinden, garandeert bovendien dat de bevolking, indirect, betrokken wordt bij belangrijke constitutionele veranderingen.
Op 17 februari 2023 is artikel 1 van de grondwet gewijzigd en zijn handicap en seksuele gerichtheid als specifieke discriminatiegrond toegevoegd:
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Ondertekening door minister Bruins Slot ( Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) van de wijziging van artikel 1 van de Grondwet op 17 februari 2023. De personen achter de minister zijn kamerleden en bewindslieden die hebben bijgedragen aan de grondwetswijziging.
« Terug naar de woordenlijst