EU Handvest voor de Grondrechten
Het EU Handvest voor de Grondrechten, officieel het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, is een bindend instrument dat de fundamentele rechten en vrijheden van personen binnen de Europese Unie beschermt.
De term ‘grondrechten’ (Engels: fundamental rights) wordt gebruikt voor het concept ‘mensenrechten’ in de specifieke interne context van de Europese Unie. Traditioneel wordt de term ‘grondrechten’ gebruikt in een constitutionele (grondwettelijke) context, terwijl de term ‘mensenrechten’ in het internationaal recht wordt gebruikt. De twee termen hebben een soortgelijke betekenis zoals blijkt bij vergelijking van de inhoud van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie met die van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en het Europees Sociaal Handvest.
Het Handvest kreeg bindende juridische kracht in 2009 met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon. Sindsdien heeft het dezelfde juridische waarde als de oprichtingsverdragen van de EU. Het omvat een breed scala aan rechten, waaronder burgerlijke, politieke, economische en sociale rechten. Deze rechten zijn georganiseerd in zes hoofdstukken: waardigheid, vrijheden, gelijkheid, solidariteit, burgerschap en justitie.
Het Handvest is van toepassing op de instellingen en organen van de EU en op de lidstaten wanneer zij het EU-recht toepassen. Het vult de nationale systemen van grondrechten aan, maar vervangt ze niet. Wel is het Handvest in overeenkomst met andere mensenrechteninstrumenten, zoals het afdwingbare Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. In feite verwijst het Handvest expliciet naar dit verdrag. Naast de traditionele burgerlijke en politieke rechten bevat het Handvest ook bepalingen over gegevensbescherming en bio-ethiek die minder vaak voorkomen in vergelijkbare instrumenten.
Het Handvest is een centraal instrument voor de bescherming van de grondrechten in de EU en speelt een belangrijke rol in de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Klik hier voor de tekst van het EU Handvest voor de Grondrechten.
« Terug naar de woordenlijst