Adaptieve voorkeur
“Adaptive preferences” is een term uit de sociale en politieke filosofie, met name relevant in discussies over welzijn, autonomie, en sociale rechtvaardigheid. Het concept verwijst naar de manier waarop iemands voorkeuren, wensen of keuzes kunnen worden aangepast of ‘vervormd’ door hun omstandigheden, vooral in situaties van ongelijkheid, onderdrukking of ernstige beperkingen.
In essentie ontwikkelt een persoon met adaptieve voorkeuren wensen of doelen die zijn afgestemd op wat zij als haalbaar beschouwen binnen hun beperkte mogelijkheden, in plaats van wat ze werkelijk zouden willen als ze meer opties of vrijheden hadden. Deze voorkeuren zijn ‘adaptief’ omdat ze aangepast zijn aan de omstandigheden in plaats van een authentieke weerspiegeling te zijn van iemands eigenlijke verlangens of ambities.
- Oorsprong in ongelijkheid of beperking: Adaptieve voorkeuren ontstaan vaak in contexten waarin mensen beperkte keuzes hebben vanwege sociale, economische of politieke beperkingen.
- Kritiek op welzijnstheorieën: Het concept daagt traditionele ideeën uit over welzijn en keuzevrijheid. Het stelt dat niet alle keuzes die individuen maken noodzakelijkerwijs hun ware welzijn weerspiegelen, vooral als die keuzes worden gemaakt onder onvrije of onrechtvaardige omstandigheden.
- Autonomie en authenticiteit: Adaptieve voorkeuren roepen vragen op over autonomie en de authenticiteit van keuzes. Als voorkeuren zijn aangepast aan beperkende omstandigheden, in hoeverre zijn ze dan echt ‘vrij’ of ‘authentiek’?
- Implicaties voor beleid en ethiek: Het begrip is van belang voor sociaal en economisch beleid omdat het de noodzaak benadrukt om rekening te houden met de manier waarop sociale omstandigheden de voorkeuren van mensen kunnen vervormen. Dit heeft invloed op thema’s als armoede, onderwijs, en gendergelijkheid.
Bij adaptieve voorkeuren draait het dus om de vraag in hoeverre de voorkeuren van mensen echt hun eigen wensen weerspiegelen, en in hoeverre deze zijn beïnvloed of vervormd door hun omstandigheden. Het is een kan gebruikt worden bij het analyseren van sociale rechtvaardigheid en het formuleren van beleid dat gericht is op het verbeteren van de autonomie en het welzijn van mensen in benadeelde posities.
« Terug naar de woordenlijst