MISVATTINGEN#155Institutionele mensenrechtenschendingen

  1. Diepgeworteld Onrecht: Non-consensuele niet-noodzakelijke medische behandelingen (nnmb’s) vormen een onrecht dat diepgeworteld is in de structuren van zowel de Nederlandse staat als de gezondheidszorg, wat leidt tot systemische en institutionele schendingen van de mensenrechten van intersekse kinderen.
  2. Systemische Schending: In Nederland kunnen ouders wettelijk toestemming geven voor nnmb’s bij hun kind, wat in strijd is met het internationale recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking van het kind, wat een voorbeeld is van systemische mensenrechtenschendingen.
  3. Institutionele Schending: Ziekenhuizen voeren nnmb’s uit die gefinancierd worden met gemeenschapsgeld en opgenomen zijn in de zorgproductenlijst van de Nederlandse Zorgautoriteit. Artsen bevestigen in publicaties en media dat zij dergelijke ingrepen uitvoeren of ondersteunen, wat duidt op institutionele mensenrechtenschendingen.


Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

HOOFDSTUK 155

Systemische en institutionele schendingen van de mensenrechten van intersekse kinderen

Nnmb’s vormen een onrecht dat diepgeworteld is in de structuur van zowel de staat als van de gezondheidszorg. Hierdoor worden de rechten van intersekse kinderen in Nederland systemisch en institutioneel geschonden.

Wat rechtmatig is, is niet per definitie rechtvaardig; dat verschil is de basis van institutioneel onrecht. 1Institutioneel onrecht wordt zelden herkend door mensen die erbij betrokken zijn. Zo zei een ambtenaar naar aanleiding van een kritisch rapport over institutioneel racisme bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in De Volkskrant “Ik ben nog nooit signalen van structureel racisme tegengekomen.”; hij was ‘stomverbaasd’.LINK Onrecht is institutioneel als dat onrecht zodanig in de structuren van de maatschappij is geslopen dat het onrecht hierdoor schijnbaar gerechtvaardigd wordt (zie pagina 211 voor een uitgebreider definitie van institutionele discriminatie). Als het onrecht het gevolg is van overheidsbeleid of wet- en regelgeving, is sprake van systemische onrecht (zie pagina 217).

In Nederland is wettelijk vastgelegd dat ouders toestemming kunnen geven voor een nnmb die op hun kind wordt uitgevoerd, terwijl op basis van internationale recht duidelijk is dat met nnmb’s het recht op lichamelijke integriteit en zelfbeschikking ernstig geschonden wordt 7474: Alleen het kind zelf kan toestemming geven voor een geslachtsbevestigende behandeling.Het is een misvatting dat nnmb’s toegestaan zijn als de ouders toestemming geven., 134134: Ouders die proxy consent geven voor nnmb’s schenden straffeloos de rechten van hun kind.Het is een misvatting dat ouders toestemming kunnen geven voor uitstelbare medische behandelingen.. Hier is sprake van systemische mensenrechtenschendingen.

In ziekenhuizen worden met gemeenschapsgeld nnmb’s uitgevoerd die zijn opgenomen in de lijst met zorgproducten van de Nederlandse Zorgautoriteit. Voor dergelijke behandelingen publiceren ziekenhuizen patiënteninformatie. 2Door het referentie-effect en de representativiteitsheuristiek heeft het verstrekken van informatie over hoe een kind kan worden ‘genormaliseerd’ een drempelverlagend effect voor het daadwerkelijk zonder medische noodzaak en non-consensueel medisch behandelen van kinderen. Met deze informatie in handen worden ouders die een kind willen ‘normaliseren’ gesterkt in de gedachte dat het verzoeken om een nnmb of het uitvoeren van een nnmb acceptabel gedrag is. Zie 8585: De gebruikte definitie is bepalend voor de communicatie over intersekse.Het is een misvatting dat de gebruikte definitie van intersekse er niet toe doet (of: dat artsen ouders kunnen voorlichten over intersekse). voor meer informatie., 3De betrokkenheid van de ziekenhuizen is relevant omdat zij rechtspersonen zijn en volgens art. 51 Sr kunnen worden vervolgd. Zie ook voetnoot 468 op pagina 178. LINK Artsen zeggen zowel in vak­publicaties als in de media dat zij nnmb’s uitvoeren of ondersteunen 8080: Nnmb’s komen in Nederland nog steeds voor.Het is een misvatting dat dit soort operaties tegenwoordig niet meer voorkomt.. Hier is sprake van institutionele mensenrechtenschendingen.

In bovenstaande voorbeelden is sprake van onrecht dat diepgeworteld is in de structuur van zowel de staat als van de gezondheidszorg en daarom is sprake van systemische én institutionele schending van mensenrechten.

Standpunt NNID

In Nederland worden de rechten van intersekse kinderen systemisch en institutioneel geschonden

In Nederland is sprake van langdurige institutionele en structurele onrechtmatige schending van de rechten van intersekse mensen. Omdat de staat dit in wetten toestaat en zelfs aanmoedigt, in plaats van actief te bestrijden, is ook sprake van systemische mensenrechtenschending.

Wat mensen zeggen


  • Nou, dat kan ze kiezen als ze een jaar of zestien is
    En de kinderuroloog in het [naam ziekenhuis] die was ook eigenlijk vanaf het begin zo van: nou, dat moet er maar af.’ Niet zo letterlijk, maar wel…en mijn kind was daar ook gewoon bij, dus dan zeg ik al van: ‘Nou, dat kan ze kiezen als ze een jaar of zestien is. Dan kan ze dat zelf beslissen. Dat gaan we niet doen.’ Nou ja, nu zegt hij dat niet meer, zeg maar. Maar die neiging is er gewoon nog.[a]
    — Moeder van een kind met een chromosomale DSD – 2020

  • Op oude voet doorgaan, in overleg met de ouders
    Er zijn nog altijd artsen die op oude voet doorgaan en zich niets aantrekken van het advies uit Europa. ‘De neiging naar vroeg opereren bestaat nog steeds. Maar wel in goed overleg met ouders en een team van urologen, psychologen en endocrinologen’, vertelt Concetta Salvatore, kindergynaecoloog bij het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam.[b]
    — Concetta Salvatore, kindergynaecoloog – 2018

  • Doel van de operatie
    Het doel van de operatie is dat de penis van uw zoon normaal kan functioneren. Dit betekent: normaal staand plassen als hij zindelijk is; later normaal seksueel functioneren met een rechte erectie; er cosmetisch zo normaal mogelijk uitzien.[c]
    — Isala Ziekenhuis Zwolle – 2022

  1. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, van de Walle R. Het beste voor je kind: Ervaringen van ouders van een kind met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: Rutgers, April 2020. Rapport Nr. NL1348MR.
  2. Peters L. Hoe om te gaan met kinderen van wie het geslacht onduidelijk is. De Volkskrant. 7 april 2018, Pagina 14-16 Sect. Zaterdag. URL: https://www.volkskrant.nl/binnenland/hoe-om-te-gaan-met-kinderen-van-wie-het-geslacht-onduidelijk-is~a4590950/.
  3. Isala Zwolle. Hypospadie: Informatie over de operatie (Patientenfolder 5889-Hypospadie),  Zwolle, Nederland: Isala ziekenhuis, Zwolle; 2022 [bewerkt 2 maart 2022; geraadpleegd 7 mei 2023]. URL: https://www.isala.nl/patientenfolders/5889-hypospadie/.

Letterlijk citaat mensenrechtenparadigma
Letterlijk citaat Medisch paradigma
Uitspraak/aanbeveling/citaat mensenrechten institutie of – authoriteit
Citaat van boek  of (peer-reviewed) artikel, niet aan één auteur toe te wijzen, ongeacht het paradigma