MISVATTINGEN#113Lhbtiq+ samenwerking is effectief

  1. De toevoeging van de ‘i’ aan LHBT(Q) betekent niet dat intersekse gelijk is aan de andere groepen binnen de term; elke groep heeft unieke ervaringen.
  2. Alle groepen binnen LHBTIQ+ worden sterk beïnvloed door traditionele genderopvattingen, zoals de concepten ‘man/mannelijk’ en ‘vrouw/vrouwelijk’. De gezamenlijke strijd is het recht om jezelf te zijn en tegen de medicalisering van hun identiteiten.
  3. Hoewel er een beleidsmatige en strategische samenwerking is tussen de LHBTIQ+ groepen, betekent dit niet dat ze één homogene gemeenschap vormen; er zijn aparte gemeenschappen met eigen belangen en identiteiten.it hoofdstuk heeft geen samenvatting.


Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

HOOFDSTUK 113

Lhbtiq+ samenwerking realiseert en borgt emancipatie van intersekse personen

Niet iedereen ziet het voordeel van lhbtiq+ samenwerking; het zijn immers verschillende, onvergelijkbare groepen? Toch blijken de ervaringen met de begrippen man/mannelijke en vrouw/vrouwelijk wél vergelijkbaar. Samenwerking realiseert en borgt emancipatie van de samenwerkende groepen.

Niet samenzijn, maar samenwerken

De toevoeging van de i aan lhbt(q) gebeurt niet omdat intersekse hetzelfde zou zijn als homoseksualiteit, lesbische seksualiteit, biseksualiteit, of transgender. De personen binnen die groepen hebben ook niet dezelfde ervaringen.1In beleidstukken wordt dikwijls gesproken over de lhbtiq+ gemeenschap (enkelvoud). Het zou beter zijn om te spreken over de lhbtig+ gemeenschappen. lhbtiq+ is een beleidsterrein, een politiek-strategisch samenwerkingsverband, soms zelfs een organisatiestructuur – op deze terreinen werken de lhbtiq+ organisaties succesvol samen. Er bestaat echter geen lhbtiq+ gemeenschap; daarvoor kennen en steunen de leden van de verschillende groepen elkaar te weinig. Dat komt o.a. doordat de verschillende groepen zich op een ander moment van hun emancipatie bevinden: vooral mensen waarvan de rechten al beter beschermd zijn, lijken weinig empathie te hebben voor de meer gemarginaliseerde groepen. Het resultaat hiervan is zichtbaar in o.a. de kritiek op de Amsterdamse Pride: sommigen zien dit als een groot feest om te vieren wat al bereikt is, terwijl meer gemarginaliseerde groepen vinden dat de pride in het teken moet staan van activisme om aandacht te vragen voor wat allemaal nog niet bereikt is[3]. Wel hebben zij vergelijkbare ervaringen die voortkomen uit de hetero­seksistische standpuntinname van de maatschappij. De gezamenlijkheid is dat deze groepen binnen de gehele diversiteit van seksuele oriëntatie, genderidentiteit & -expressie, en geslachtskenmerken het meest beïnvloed worden door de betekenis van de woorden ‘man/mannelijk’ en ‘vrouw/vrouwelijk’. De acculturatie 2Acculturatie is het overnemen van culturele en/of sociale kenmerken van een groep door een andere groep. De psychologische gevolgen van dit proces voor de langere termijn zijn sterk variabel, afhankelijk van de sociale en persoonlijke variabelen die aanwezig zijn in de maatschappij en fenomenen die voor en tijdens de acculturatie ontstaan[1]. De relatie tussen gezondheidswerkers en intersekse personen was lange tijd eenzijdig (vanuit de gezondheidswerkers) gericht op assimilatie, een accculturatiestrategie waarbij intersekse mensen zich geheel behoorden aan te passen aan een samenleving die geloofde in oppositionele geslachten en waarbij intersekse ervaringen niet mochten bestaan. De relatie met (andere) personen in de lhbtiq+ gemeenschappen gaat uit van mogen zijn wie je bent; daarbij bestaat ruimte voor intersekse personen om zich aan te passen aan de gehele lhbtiq+ gemeenschappen (zie voetnoot 460 op pagina 136 over de vraag of spraak één gemeenschap of van meerdere gemeenschappen) en tegelijk de eigen cultuur te behouden. In het tweedimensionele model van acculturatie zoals dat door Berry is beschreven, wordt deze acculturatiestrategie aangeduid met integratie[2 , 4]. op basis van de binnen deze groepen gedeelde waarde jezelf kunnen zijn draagt bij aan de demedicalisering van intersekse, net zoals acculturatie tussen gezondheidswerkers en intersekse personen eerder heeft geleid tot medicalisering. De combinatie van een paradigmaverschuiving en een wijzigende acculturatie­strategie, is bepalend voor de rechten en de emancipatie van intersekse personen (zie Figuur 11).

Overigens moet de samenwerking tussen belangenorganisaties voor seksuele oriëntatie, genderidentiteit & -expressie, en geslachtskenmerken, net als het samenkomen van deze groepen binnen beleid, los worden gezien van het bestaan van aparte gemeenschappen (zie ook 114114: Samenwerking met andere organisaties is nuttig en noodzakelijk.Het is een misvatting dat de i alleen onderdeel van lhbtiq+ organisaties kan zijn.)

Gerelateerde afbeeldingen

Figuur 11 Door de verschuiving van een medisch paradigma naar een mensenrechtenparadigma komen intersekse mensen in contact met andere sociale groepen. Dit heeft effect op hoe zijzelf en de maatschappij omgaan met intersekse. (Klik voor een grotere versie.)

Standpunt NNID

Samenwerking binnen de lhbtiq+ organisaties leidt tot een snellere en beter geborgde emancipatie van intersekse personen

Alle gremia waar NNID zich inzet voor de bescherming van intersekserechten voeren een beleid waarin lhbtiq+ als een enkel beleidsterrein wordt gezien. Om die reden is samenwerking niet alleen effectief, maar ook noodzakelijk.

Wat mensen zeggen


  • Geen goed gebruik van belastinggeld
    Subsidies die aan LGBT-groepen worden toegekend om ‘interseksekwesties’ aan te pakken, kunnen niet worden gerechtvaardigd als een goed gebruik van belastinggeld zonder dergelijke representatieve belanghebbenden te raadplegen. Wij3Vijf artsen en drie vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk die samen het Management Committee of the European Cooperation in Science and Technology Action BM1303 vertegenwoordigen (een door de EU gesubsidieerd project). stellen eerder dat het opnemen van interseksekwesties door LGBT onder de paraplu van mensenrechten, met de veronderstelling dat intersekse per se gerelateerd is aan seksuele geaardheid en genderdysforie of verwarring, een nadelig effect heeft op het maatschappelijk begrip van variaties in geslachtsontwikkeling en de inspanningen ondermijnt van veel mensen die werken aan optimale resultaten.[a]
    — Brief Cools et. al aan EU Mensenrechtencommissaris– 2023

  • Uit de kast komen
    […] sommige mensen zeggen: als intersekse persoon hoor je daar niet bij. Dan zeg ik: “In feite met veel dingen hoor je er wel bij, want al die mensen die in die community zitten hebben het idee dat ze uit de kast moeten komen.” In sommige landen is het wat minder dan in andere landen, maar in heel veel landen is het absoluut niet geaccepteerd. Dan maak je toch allemaal hetzelfde mee. Het zijn allemaal mensen die vanwege hoe ze geboren zijn en wat voor seksuele voorkeuren ze hebben, niet geaccepteerd worden in de maatschappij. In feite heb je als intersekse man of intersekse vrouw ook het gevoel dat je de er niet mag zijn in de maatschappij. Dat vind ik hetzelfde als wanneer je homo of transgender of lesbienne bent.[b]
    — Geert de Vocht – 2023

  • Ervaringen omzetten in iets vreugdevols en kleurrijks
    Ik ervaar nu heel veel vreugde bij verbondenheid met de queer community, zeker ook op het gebied van mijn werk. Maar hoe je gender ook iets is waar je mee kan experimenteren, waarmee je kan vieren hoe je met een groep mensen je verbonden kan voelen zonder dat je familie of vrienden bent maar gewoon puur omdat je zelfde ervaringen hebt, en hoe je dat om kan zetten tot iets vreugdevols en kleurrijks.[c]
    — Marleen Hendricks – 2023

  • We staan er met elkaar, en het maakt niet uit hoe of wat
    Toen kwam ook Pride Utrecht langs om mee te varen. Ja, supergaaf. Ik vond het onwijs leuk om te doen, ik vond het ook heel spannend. Ik kan me wel herinneren, zeker die eerste keer, dat ik me ook veel meer betrokken voelde bij dat stukje intersekse, want daar stonden we natuurlijk wel met die borden waar die dingen op stonden. Maar dat dat toen, zeker ook die momenten het jaar daarop op die boot, ook hecht voelde. We staan er met elkaar, en het maakt niet uit hoe of wat. Ja, dat vond ik heel mooi. Ja.
    Met zo’n Pride sta je met elkaar op een boot en de boot was niet zo groot. Dat geeft echt dat stuk saamhorigheidsgevoel, het is een feest, er is muziek. Dat vond ik voor mezelf ook een hele eyeopener, alle mensen die daar waren en alles wat dan valt onder LHBTI, waarvan ik van sommige dingen ook niet goed wist wat dat was of dat die eronder vielen. Dat heeft mijn blik nog weer meer verruimd. Ook de feestelijkheid en de gezelligheid, het dansen, het contact met het publiek.[d]
    — Ellen Weisscher – 2023
  1. Cools M, Simmonds M, Elford S, Gorter J, Ahmed SF, D’Alberton F, et al. Response to the Council of Europe Human Rights Commissioner’s Issue Paper on Human Rights and Intersex People. European urology. 2016. https://doi.org/10.1016/j.eururo.2016.05.015
  2. de Vocht G, van der Have MJ. Het verhaal van Geert de Vocht – Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen. Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen, van der Have MJ, reeksredactie. Nijmegen, Nederland: Stichting NNID; 2023. ISBN: 9789493106116
  3. Hendrickx M, van der Have MJ. Het verhaal van Marleen Hendrickx – Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen. Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen, van der Have MJ, reeksredactie. Nijmegen, Nederland: Stichting NNID; 2023. ISBN: 9789493106161
  4. Weisscher E, van der Have MJ. Het verhaal van Ellen Weisscher – Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen. Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen, van der Have MJ, reeksredactie. Nijmegen, Nederland: Stichting NNID; 2023. ISBN: 9789493106123
Letterlijk citaat mensenrechtenparadigma
Letterlijk citaat Medisch paradigma
Uitspraak/aanbeveling/citaat mensenrechten institutie of – authoriteit
Citaat van boek  of (peer-reviewed) artikel, niet aan één auteur toe te wijzen,
ongeacht het paradigma
  1. Berry JW. Immigration, Acculturation, and Adaptation. Applied Psychology. 1997;46(1):5-34. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1997.tb01087.x
  2. Berry JW, Kim U, Power S, Young M, Bujaki M. Acculturation Attitudes in Plural Societies. Applied Psychology. 1989;38(2):185-206. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1989.tb01208.x
  3. Kraan K. Samenvatting gesprekken klankbordgroep Pride. Amsterdam: Flowz, 2022.
  4. Raj S, Dunne P, redactie. The Queer Outside in Law: Recognising LGBTIQ People in the United Kingdom. Cham, Switzerland: Springer International Publishing; 2021. ISBN: 978-3-030-48830-7 https://doi.org/10.1007/978-3-030-48830-7.