HOOFDSTUK 105
Intersekse mensen worden gepest, gediscrimineerd, en buitengesloten
Onderzoek laat zien dat discriminatie van intersekse personen in Nederland vaak wordt onderschat. 39% van de intersekse personen heeft lhbti-gerelateerd geweld meegemaakt; dit percentage is veel hoger dan bij andere lhbti-groepen.
Europees Agentschap voor de Grondrechten (FRA)
Uit onderzoek in 2019 uitgevoerd door het Europees Agentschap voor de Grondrechten (FRA), blijkt dat 39 procent van de Nederlandse intersekse deelnemers1Aan het FRA-onderzoek heeft een beperkt aantal intersekse mensen uit Nederland deelgenomen. Daarom zijn in de tabellen ook de percentages voor de (toen nog) 28 EU-landen opgenomen. De complete dataset is online te raadplegen: LINK de vijf voorgaande jaren slachtoffer was van lhbti-gerelateerd geweld [4].
L | H | B♀ | B♂ | T | I | |
NL | 8% | 14% | 6% | 11% | 12% | 39% |
EU | 10% | 12% | 8% | 17% | 22% | 22% |
Tabel 5 Lhbti-gerelateerd geweld tegen lhbti-personen in Nederland
Als ook andere geweldservaringen worden meegenomen zijn de percentages voor intersekse verontrustend hoog [4]:
L | H | B♀ | B♂ | T | I | |
NL | 18% | 20% | 31% | 21% | 31% | 55% |
EU | 21% | 19% | 31% | 19% | 34% | 43% |
Tabel 6 Geweld tegen lhbti-personen in Nederland
Special Eurobarometer 493
Uit onderzoek dat in opdracht van de Europese Commissie in mei 2019 door TNS NIPO is uitgevoerd onder 1014 Nederlanders blijkt dat veel mensen denken dat discriminatie van homoseksuele personen wijdverbreider is dan discriminatie van trans personen of intersekse personen, terwijl hetzelfde onderzoek juist het omgekeerde aantoont[2] (zie Figuur 10).
Deze misvatting laat vooral zien dat veel mensen zich niet kunnen voorstellen dat intersekse mensen gepest, gediscrimineerd, buitengesloten of aangevallen worden. Onderzoek heeft aangetoond dat het niet kunnen voorstelen dat een ander gediscrimineerd wordt, kan voorkomen uit hypocognitie: hierbij kunnen mensen zich niet voorstellen dat zij sociale privileges hebben die de gediscrimineerde groep niet heeft [7 , 8]. Dat mensen zich zoiets niet kunnen voorstellen is niet zo verwonderlijk, aangezien twee derde van de Vlaamse en de Nederlandse bevolking géén (of geen correcte) kennis heeft over de term intersekse[1]. Discriminatie, pesten, buitensluiten, en geweld komen dan voort uit de Nederlandse uitdrukking ‘onbekend maakt onbemind’.Ook op social media is intersekse vaak een onbegrepen en niet-geaccepteerd onderwerp. Vaak wordt intersekse verward met transgender en geloven mensen niet dat intersekse bestaat.
In grote lijnen worden intersekse mensen steeds beter geaccepteerd door de maatschappij, maar er is nog veel ruimte voor verbetering. Op individueel niveau kunnen alle intersekse mensen te maken krijgen met discriminatie, uitsluiting, pesten, vervroegd schoolverlaten en problemen bij het vinden van werk[3 , 4 , 5 , 6]. Op de website seksediversiteit.nl staat een uitgebreid overzicht van de sociale gevolgen van intersekse: LINK.
Standpunt NNID
Intersekse mensen worden gepest, gediscrimineerd, en buitengesloten
Er is veel en overtuigend bewijs dat intersekse mensen gepest, gediscrimineerd, buitengesloten, en aangevallen worden. Het is de taak van de overheid intersekse mensen hiertegen te beschermen.
Wat mensen zeggen
Dan was het weer ruzie
Toen ik in Roermond naar de middelbare school ging, was ik gewoon een nummer. Dan moet je in een keer alles op eigen kracht gaan doen en dat viel een beetje tegen. Dan werd je door sommige groepen kinderen uit andere buurten weleens gepest en uitgedaagd. Ik had er veel moeite mee dat ze mij uitdaagden. Als iemand tegen mij iets zei en me uitschold, bijvoorbeeld: ‘Hé, wijf’ of iets geks, of: ‘Je lijkt wel een vrouw’, dan stapte ik gelijk van de fiets en ging ik erachteraan. Dan greep ik ze vast en dan trok ik ze van de fiets af en konden ze een mep krijgen. Dan was het weer ruzie. Zij gingen dan ook ruzie maken. Ze kwamen weer terug. Zo was [er] de ene ruzie na de andere ruzie, dus er werden fysiek behoorlijk wat klappen uitgedeeld. Dat was niet zo een leuke periode achteraf gezien die een hoop impact op je maakt.[a]
— Leonne Zeegers – 2023
Gecontroleerd spijbelen
[…] daarna begonnen er pesterijen zoals: het doorsnijden van je banden, je ketting eraf halen of je ketting helemaal weg haalden bij je fiets. Zo moest je dan maar thuis zien te komen. Op het laatste was er een dusdanige verstoorde relatie op school dat ik met medeweten van de directeur van de school, de rector en de leraren gecontroleerd ging spijbelen.[b]
— Alfred Jonker – 2023
Macho’s pesten, de rest sluit zich daar bij aan
Het zijn ook niet de gewone jongens die jou pesten of plagen op dat gebied, het zijn de macho’s die iemand als een zondebok gaan pakken. Daar sluit de rest zich dan bij aan en dan krijg je als kind een ondraaglijk leven.[c]
— Geert de Vocht – 2023
Pispaaltje
Mijn jeugd zag er niet heel rooskleurig uit. Ik ben vroeger erg veel gepest. […] Ik hoorde er niet bij en ontzettend veel gepest. Dus ik ben altijd het pispaaltje van de klas geweest. […] Waarom werd ik juist gepest? Ik ben vroeger heel veel gepest omdat ik erg mager was. Ik was een heel klein, iel mannetje, met vrouwelijke trekjes. Ik begon al borstvorming te krijgen. Ik had al een hoog stemmetje. Dus voordat ik zelf wist dat ik gay was, was ik al heel vaak uitgescholden voor: ‘vieze homo’ en dat soort dingen. […] Ja, ik werd heel veel gepest. Ik werd ook wel regelmatig in elkaar geslagen. Dat je op een gegeven moment op schoolreis bent, en je weet: die jongens staan daar. Dat je liever vier kilometer om zou rijden, dan dat je die weg nam, om maar niet die jongens tegen te komen. Daar heb ik ook best wel een hoop therapie voor nodig gehad om dat te overwinnen.[d]
— Henk Brouwer – 2023
Ga jij maar daar bij de meisjes zitten
Ik kan je ook nog wel iets anders vertellen: ik was Kleinduimpje. Zo werd ik uitgescholden op school. En waarom? Ik was 15 en nog geen 1m50 groot. Ik was anders. Ik was Klein Duimpje, dat was mijn bijnaam. Ik reageerde anders. Ik had een hoog piepstemmetje, dus meer een vrouwenstem. Dat viel ook op en kreeg je ook terug: “Ga jij maar daar bij de meisjes zitten.” Met gymles kon ik niet meekomen. […] Ik merkte ook dat ik mijn eigen fantasiewereld had. Als het op school niet lukte, sloot ik me op in mijn eigen fantasiewereld en dan vergat ik de dingen om me heen. En daar kon je je inderdaad zo in verliezen, waardoor je niet gefocust was in de les en dingen miste. Maar ja, dat hoorde bij mij. Ik was een buitenbeentje die niet geconcentreerd was in de les en veel meer op wat er buiten gebeurde. Ik kon me verliezen in details, dat klopt.[e]
— Alfred Jonker – 2023
Vooroordelen
Mensen hebben ook vooroordelen. Ik kreeg iets over Turner tijdens de biologieles over voortplanting, niet bij genetica, wat ik logischer vind. Er werd uitgelegd dat je met Turner onvruchtbaar bent en een geestelijke achterstand hebt. Dat was allemaal niet positief. Ik ontplofte bijna, want ik deed toen dus Havo! Er is zoveel verschil en iedereen is uniek. Door die les hadden sommige leerlingen vooroordelen over Turner. Dat was echt niet leuk. Ze wisten dat ik Turner heb. Mijn boodschap is dus: ‘Pas op met wat je zegt. Misschien zit er iemand in de klas. Iedereen is uniek.’ [f]
— Martha, 20 jaar – 2023