MISVATTINGEN#83Nnmb’s leiden niet tot acceptatie

  1. Geen bewijs voor bijdrage aan acceptatie: Het uitvoeren van non-consensuele niet-noodzakelijke medische behandelingen (nnmb’s) onder de aanname dat het kind anders niet door de maatschappij geaccepteerd wordt, is ongegrond. Er is geen bewijs dat nnmb’s bijdragen aan de acceptatie van intersekse kinderen. Ook na een nnmb blijven zij intersekse en worden ze mogelijk alsnog door delen van de maatschappij afgewezen.
  2. ‘Jezelf mogen zijn’ onder druk: Door nnmb’s uit te voeren, geven ouders en gezondheidswerkers impliciet aan een kind niet te accepteren zoals het is. Dit ondermijnt het principe van ‘jezelf mogen zijn’, wat een belangrijk aspect van lichamelijke integriteit en zelfbeschikking is. Er zijn steeds meer voorbeelden van intersekse kinderen die zonder nnmb’s een normaal en gelukkig leven leiden.
  3. Dubbele standaarden: De huidige maatschappij accepteert trans kinderen zonder ‘normaliserende’ behandelingen tot hun 18e, terwijl deze standaard niet geldt voor intersekse kinderen. Dit toont een inconsistentie in hoe de samenleving omgaat met gender en seksuele diversiteit.
  4. Maatschappelijke verschuiving: De vergelijking met de geleidelijke afwijzing van conversietherapieën voor homoseksualiteit toont dat er een maatschappelijke verschuiving plaatsvindt tegen nnmb’s. Tien partijen in de Tweede Kamer steunen een wettelijk verbod hierop, wat wijst op een groeiende weerstand tegen dergelijke behandelingen.
  5. Politieke ontwikkelingen: Per december 2023 hebben partijen die een strafrechtelijk verbod op nnmb’s ondersteunen 75 zetels in de Tweede Kamer. Dit toont aan dat er politieke wil is om nnmb’s wettelijk te reguleren, hoewel de nieuw gekozen partijen zich hier nog niet over hebben uitgesproken.


Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

HOOFDSTUK 83

Nnmb’s leiden niet tot acceptatie

Nnmb’s uitvoeren omdat het kind niet wordt geaccepteerd door de maatschappij is een drogreden. Ten eerste is nimmer bewezen dat nnmb’s bijdragen aan de acceptatie, ten tweede worden intersekse kinderen niet genderneutraal opgevoed, en ten derde wordt een schijnveiligheid geboden want nog nooit heeft iemand gezegd ‘je bent dan intersekse, maar dankzij je nnmb zal ik je niet pesten’.

Draagt niet bij aan acceptatie

Aan de acceptatie van intersekse door de maatschappij is beslist het nodige te verbeteren. Maar die verandering wordt niet bereikt met nnmb’s; Als dat wel zo was, zou dat na 70 jaar nnmb’s merkbaar moeten zijn. Ook na een ‘normaliserende’ behandeling blijft een kind intersekse (zie 6363: Intersekse is geen medische conditie die genezen moet worden.Het is een misvatting dat een kind na een nnmb niet meer intersekse is.) en blijft een deel van de maatschappij intersekse afwijzen. Wie een kind wil ‘normaliseren’ zegt vooral dit kind niet onvoorwaardelijk, dus zonder nnmb’s, te willen accepteren. Daarmee is ‘jezelf mogen zijn’1‘Jezelf mogen zijn’ betekent niet dat je niets hoeft te doen, dat je alleen maar hoeft af te wachten. Integendeel, het betekent dat anderen niet voor je beslissen en dat je zelf dus de durf moet hebben beslissingen te nemen – dat vraagt veel inspanning, maar het vraagt ook familie en vrienden die je in die beslissingen steunen. Ouders die denken dat het niet meer kunnen kiezen voor een nnmb betekent dat zij hun kind niet meer kunnen helpen, moeten bedenken dat hun hulp later veel zinvoller kan zijn., zonder voorwaarden van ouders en gezondheidswerkers, de praktische uitwerking van het recht op lichamelijke integriteit en het recht op zelfbeschikking.

Er is inmiddels een groeiende groep intersekse kinderen die niet in hun jeugd zijn ‘genormaliseerd’ maar die toch een volstrekt normaal en gelukkig leven leiden[1 , 2 , 3]. Ook laten steeds meer mensen van zich horen die wel een nnmb hebben ondergaan maar dat, achteraf gezien, niet wilden[4].

De stelling dat kinderen zonder nnmb niet door de maatschappij worden geaccepteerd, roept de vraag op waarom trans kinderen tot zij 18 jaar zijn uitgesloten worden van ‘normaliserende’ operaties.

Overigens wordt homoseksualiteit in de maatschappij ook 77 jaar na de oprichting van COC Nederland nog niet volledig geaccepteerd2Trouw: Christenunie worstelt met homoseksualiteit net als haar kerken LINK
NOS: Ongeveer 15 homogenezingstherapeuten actief in Nederland LINK 
, maar conversietherapie wordt onacceptabel geacht3Trouw: Kamer wil homogenezing zo snel mogelijk strafbaar stellen LINK .

Dit begint ook voor nnmb’s te gelden. Inmiddels hebben tien partijen in de Tweede Kamer toegezegd zich in te spannen voor een wettelijk verbod 4NNID vraagt een wettelijke regulering van geslachtsbevestigende behandelingen voor intersekse personen, geen verbod. Als een kind oud genoeg is om zelf vrije en volledig geïnformeerde toestemming te geven, is het mogelijk geslachtsbevestigende behandelingen wél uit te voeren (zie 152152: NNID vraagt een wettelijke regulering van geslachtsbevestigende behandelingen voor intersekse personen, geen algemeen verbod op geslachtsbevestigende behandelingen.Het is een misvatting dat de interseksebeweging een verbod wil op normaliserende behandelingen.). op nnmb’s. 5VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, Partij voor de Dieren, en Fractie Den Haan (oorspronkelijk namens 50Plus) hebben dit toegezegd tijdens het Regenboog Verkiezingsdebat van 5 februari 2010. In het door de partijen plus Bij1 ondertekende Regenboog Stembusakkoord 2021 staat “Er komt in de komende kabinetsperiode een wettelijk verbod op non-consensuele, niet-noodzakelijke medische behandelingen van intersekse kinderen en volwassenen.” In het akkoord staat ook dat er een verbod komt op conversietherapieën: ‘Er komt een wettelijk verbod op zogenaamde ‘LHBTI-genezingstherapieën’. Volt en BIJ1 hebben aangegeven het akkoord te onderschrijven.‘[5] LINK  Hiermee is een ruime meerderheid voor het wettelijk reguleren van nnmb’s (109 van de 150 zetels).

UPDATE december 2023: Inmiddels zijn nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden. De partijen die zich op voorhand hebben uitgesproken voor een strafrechtelijk verbod heeft 75 kamerzetels. De winnaars van de verkiezingen (PVV, NSC en BBB) hebben zich (nog) niet uitgelaten over een Wettelijke Regulering.

Standpunt NNID

‘Normaliseren’ van intersekse kinderen resulteert niet in sociale acceptatie

Niemand hoeft lichamelijk te worden aangepast om zichzelf te kunnen zijn. Als de maatschappij problemen heeft met intersekse lichamen, moet de maatschappij worden aangepast. Bovendien, waarom zou een samenleving acceptatie laten afhangen van iets dat onder kleding verborgen zit?

Wat mensen zeggen


  • Hoeveel DSD-kinderen moet je opofferen
    ”Hoeveel DSD-kinderen moet je opofferen voordat de maatschappij aan diversiteit gewend is?” Bijvoorbeeld: “Dan komt er een kind van acht naar je toe en moet je zeggen: nee, je bent nog geen twaalf, jij moet nog even wachten”, zegt kinderuroloog Barbara Kortmann.[a]
    — Barbara Kortmann, kinderuroloog – 2019

  • Dan wil je die ovotestis kunnen verwijderen
    Er kwam eens een kind van tien jaar bij Kortmann met ‘ovotestis’, geslachtsklieren met zowel eierstok- als teelbalweefsel, dat ‘duidelijk’ een meisje was. “Dat kind was doodsbenauwd dat ze in de puberteit mannelijke kenmerken zou krijgen. Dan wil je die ovotestis kunnen verwijderen. Bij een verbod zou dat niet mogen.”[b]
    — Eva, 24 jaar – 2023

  • Hebben wij dan goed gedaan?
    Kortmann herinnert zich een Syrisch koppel dat een ‘XY-meisje’ kreeg met een ambigu genitaal, van wie de artsen het geslacht niet konden bepalen. ‘Ze durfden haar daarom niet aan opa en oma of de crèche mee te geven. Kijk, wij worden opgeleid om goed te doen, maar als wij niet ingrijpen en een kind groeit op zonder dat het aan de maatschappij mee mag doen, hebben wij dan goed gedaan?’[c]
    — Barbara Kortmann, kinderuroloog – 2023

  • Ze gaan niet naar school en komen niet buiten
    We kijken altijd naar de omgeving waarin een kind opgroeit. In sommige landen worden deze kinderen volledig buiten de maatschappij gehouden. Ze gaan niet naar school en komen niet buiten. Dat kan meer kwaad veroorzaken dan een operatie.[d]
    — Barbara Kortmann, kinderuroloog – 2021

  • Buitenlands echtpaar
    Of stel je een buitenlands echtpaar met een ander man- en vrouwbeeld voor. Genderneutraal opvoeden kan nog niet in elke cultuur: een kind kan daardoor in de problemen komen. Maar uiteindelijk moet je natuurlijk niet het kind, maar de maatschappij veranderen.[f]
    — Hedi Claahsen, Kinderendocrinoloog – 2017

  • Operaties als er een medische noodzaak is
    Ik sta nog wel achter operaties als het een medische oorzaak nodig heeft. Een medische oorzaak, niet om te bepalen of een persoon als een man of vrouw door het leven gaat. In die tijd had het verhaal twee redenen. Een reden was: ‘Je moet als een jongen of meisje door het leven gaan. Er bestaat niks er tussenin.’ Dat vind ik helemaal verkeerd, dat keur ik af. Maar de reden van: ‘We weten niet of de testen gezonde cellen gaan produceren.’ Dat vind ik wel correct eigenlijk.[g]
    — Samantha Diaz – 2023

  • Abortus
    In de vereniging (Turner Contact Nederland) hoorden we ook dat er mensen zijn die abortus laten plegen als ze na genetisch onderzoek horen dat er sprake is van het Syndroom van Turner. Dat vind ik heel jammer. Je zit misschien wat meer in het medische circuit, maar verder kun je een vrij normaal leven hebben. Dit is echt geen reden om het weg te laten halen. De artsen noemen alle problemen die een kind kan krijgen. Dat is een hele waslijst, maar dat wil niet zeggen dat het kind die allemaal gaat krijgen.[h]
    — Marianne, moeder van Martha (20 jaar) – 2020

  • Wat vindt die hiervan?
    In dat Nederlandse team werd meteen in het eerste gesprek al gepusht dat er een keuze gemaakt moest worden of Else een jongen of een meisje wordt. Volgens de psycholoog moest Else in een bepaalde rol kunnen opgroeien en zich daarmee kunnen identificeren. Onze mening was: als ze én jongen én meisje is, dan identificeert ze zich daar wel mee. De artsen maakten zich zorgen over onze omgeving; wat vindt die hiervan? Maar volgens ons is dat een ijzingwekkend uitgangspunt: dat je het kind maar aanpast aan de denkbeelden of de verwachtingen van de omgeving![1]
    — Nelson, vader van Else (13 jaar) – 2020

  • Nou, dat kan ze kiezen als ze een jaar of zestien is
    En de kinderuroloog in het [naam ziekenhuis] die was ook eigenlijk vanaf het begin zo van: nou, dat moet er maar af.’ Niet zo letterlijk, maar wel…en mijn kind was daar ook gewoon bij, dus dan zeg ik al van: ‘Nou, dat kan ze kiezen als ze een jaar of zestien is. Dan kan ze dat zelf beslissen. Dat gaan we niet doen.’ Nou ja, nu zegt hij dat niet meer, zeg maar. Maar die neiging is er gewoon nog.[j]
    — Moeder van een kind met een chromosomale DSD – 2020

  • Dus ja, dan laat je je toch overrulen
    Dat zeiden ze, ja, het is gewoon hypospadie en ‘ik voel balletjes, hij heeft XY-chromosomen, dus genoeg reden om te opereren.’ Dus ja, dan laat je je toch overrulen. […] Maar ja, we hadden ons dus totaal er nog niet in verdiept in het opereren van een plasbuisje, want daar zijn gewoon heel veel complicaties. […] Maar in ieder geval, ik denk drie maanden of zo na de operatie, toen kregen we pas de uitslag van dat DNA-onderzoek […]. Ja, en toen bleek dus ook dat hij een lekkage had in dat gemaakte plasbuisje onderin.[k]
    — Moeder van kind met XY-DSD6Dit kind bleek zich later als meisje te identificeren. – 2020

  • We hebben ons laten meeslepen
    De operatie vond plaats toen Mila 2 jaar oud was. ‘Vlak voor de operatie zeiden artsen dat wij zelf mochten kiezen, maar ook dat het belangrijk was om die geslachtsklier wél weg te halen, en dat de meeste andere ouders daar ook voor kiezen.’ Ook spraken de artsen over een kans op kwaadaardigheid in de testes. ‘Toen we dat hoorden, werd ik bang en wilde ik die operatie liever eerder dan later. We hebben ons laten meeslepen omdat we zelf ook niet wisten wat het beste zou zijn.’
    De operatie is onomkeerbaar en heeft ingrijpende gevolgen, waar Janis naar eigen zeggen niet goed over is geïnformeerd. Mila – die inmiddels 4 jaar is – zal vanaf haar puberteit de rest van haar leven geslachtshormonen moeten slikken. En ze heeft een geslacht toegewezen gekregen, zonder dat ze daar zelf een stem in had.[k]
    — Janis,  de moeder van Mila (4 jaar) – 2023
  1. Sedee M, Aerts L. Wel of niet ingrijpen in een jong intersekse lichaam? NRC. 17 juni 2023, Pagina 18-21 Sect. NRC Weekend. URL: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/06/16/komt-er-een-verbod-op-operaties-bij-intersekse-kinderen-artsen-maken-zich-zorgen-a4167395#/krant/2023/06/17/#218.
  2. Sedee M, Aerts L. Wel of niet ingrijpen in een jong intersekse lichaam? NRC. 17 juni 2023, Pagina 18-21 Sect. NRC Weekend. URL: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/06/16/komt-er-een-verbod-op-operaties-bij-intersekse-kinderen-artsen-maken-zich-zorgen-a4167395#/krant/2023/06/17/#218.
  3. Sedee M, Aerts L. Wel of niet ingrijpen in een jong intersekse lichaam? NRC. 17 juni 2023, Pagina 18-21 Sect. NRC Weekend. URL: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/06/16/komt-er-een-verbod-op-operaties-bij-intersekse-kinderen-artsen-maken-zich-zorgen-a4167395#/krant/2023/06/17/#218.
  4. Hulshof A. Kinderen met een onduidelijk geslacht: soms is vroeg opereren beter dan niets doen: Interview Kinderuroloog Barbara Kortmann, Trouw Amsterdam, Nederland2021 [bewerkt 24 februari 2021; geraadpleegd 26 maart 2021 2021]. 24 februari 2021. URL: https://www.trouw.nl/zorg/kinderen-met-een-onduidelijk-geslacht-soms-is-vroeg-opereren-beter-dan-niets-doen~b5f57d61/
  5. Oosterom R. ‘De eerste reflex van ouders is vaak: Dokter, kunt u het goed maken?’. Trouw. 27 juli 2017, Pagina 7 Sect. Vandaag. URL: https://www.trouw.nl/samenleving/voor-interseksuelen-gaat-het-hokje-man-vrouw-niet-op-~ac3a7008/.
  6. Diaz S, van der Have MJ. Het verhaal van Samantha Diaz – Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen. Seksediversiteit in Nederland en Vlaanderen, van der Have MJ, reeksredactie. Nijmegen, Nederland: Stichting NNID; 2023. ISBN: 9789493106154
  7. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, Kelders Y, de Vries J. Tot mijn kind zelf kan kiezen: Ervaringsverhalen van ouders van kinderen met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: 2020.
  8. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, Kelders Y, de Vries J. Tot mijn kind zelf kan kiezen: Ervaringsverhalen van ouders van kinderen met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: 2020.
  9. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, van de Walle R. Het beste voor je kind: Ervaringen van ouders van een kind met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: Rutgers, April 2020. Rapport Nr. NL1348MR.
  10. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, van de Walle R. Het beste voor je kind: Ervaringen van ouders van een kind met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: Rutgers, April 2020. Rapport Nr. NL1348MR.
  11. Keulen B, Aerts L. Wie is de baas over een kinderlichaam bij medische ingrepen?, Vrij Nederland [Magazine]. Amsterdam, Nederland: Weekbladpers Groep; 2023 [geraadpleegd 7 November 2023]. URL: https://www.vn.nl/baas-over-een-kinderlichaam/.
Letterlijk citaat mensenrechtenparadigma
Letterlijk citaat Medisch paradigma
Uitspraak/aanbeveling/citaat mensenrechten institutie of – authoriteit
Citaat van boek  of (peer-reviewed) artikel, niet aan één auteur toe te wijzen,
ongeacht het paradigma
  1. Aerts L, van Driel E. Meisjesjongensmix. Netherlands,2020. video 7:30 minuten.
  2. Bougnères P, Bouvattier C, Cartigny M, Michala L. Deferring surgical treatment of ambiguous genitalia into adolescence in girls with 21-hydroxylase deficiency: a feasibility study. Int J Pediatr Endocrinol. 2017;2017(1):3. https://doi.org/10.1186/s13633-016-0040-8
  3. Canalichio KL, Shnorhavorian M, Oelschlager A-MA, Ramsdell L, Fisher C, Adam MP, Fechner PY. A non-surgical approach to 46,XY differences in sex development through hormonal suppression at puberty: a single-center case series study. Endocrine. 2020;70(1):170-177. https://doi.org/10.1007/s12020-020-02409-y
  4. Claus S, Oosterom R. Als het hokje man/vrouw niet opgaat: Artsen in de VS gaan door met operaties op baby’s die niet duidelijk meisje of jongen zijn. Ondanks kritiek. Trouw. 27 juli 2017, Pagina 6 Sect. Vandaag. URL: https://www.trouw.nl/samenleving/voor-interseksuelen-gaat-het-hokje-man-vrouw-niet-op-~ac3a7008/.
  5. COC Nederland. Lijsttrekkers tekenen stembusakkoord met het COC, COC Nederland Amsterdam, Nederland: COC Nederland; 2021 [geraadpleegd 1 mei 2021]. 12 maart 2021. URL: https://www.coc.nl/politiek-2/lijsttrekkers-tekenen-stembusakkoord-met-het-coc.