Dit misverstand kan op twee manieren worden benaderd. In beide gevallen zal blijken dat het mensenrechtendiscours relevant is en niet genegeerd kan worden.

Bekeken vanuit het internationaal recht

Nederland is door tal van Europese en internationale verdragen gebonden aan het discours van mensenrechten.¹Relevante verdragen zijn o.a. het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, Europees Sociaal Handvest, Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, het VN-kinderrechtenverdrag, het VN-Verdrag tegen Foltering, het VN-Vrouwenrechtenverdrag, VN-Verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap. Dat geldt zowel voor gezondheidswerkers als voor de rest van de maatschappij. Een nog steeds groeiend aantal instanties² Bijvoorbeeld de VN Mensenrechtencommissaris ^{[10 , 15 , 20]}, World Health Organization (WHO) ^[16], de VN-Special Rapporteur on Health ^{[2 , 11 , 17]}, de VN-Special Rapporteur on Torture ^[3], de VN-Special Rapporteur on Privacy ^[4], het VN-comité tegen Foltering^[7], het VN-comité voor economische, sociale en culturele rechten ^[6], het VN-kinderrechtencomité^[5], het VN Vrouwenrechtencomité ^{[12 , 13]}, de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa ^{[9 , 14]} en het Europees Parlement^[19]. Voorts hebben 52 landen, waaronder Nederland en België, tijdens de 48ste sessie van de VN Mensenrechtenraad in een gezamenlijke verklaring opgeroepen intersekse mensen te beschermen tegen diverse vormen van discriminatie en haatmisdrijven, en tegen de schending van de lichamelijke integriteit door nnmb’s^[3]. In Nederland heeft de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme zich in een brief aan de minister van VWS en aan de minister van OCW uitgesproken voor een wettelijk verbod op non-consensuele, niet-noodzakelijke medische behandelingen van intersekse kinderen en volwassenen ^[1]. De website intersexrights.org geeft een overzicht van de uitspraken van deze instanties: https://intersexrights.org stelt dat het faciliteren en uitvoeren van nnmb’s een ernstige schending van de mensenrechten is als de vrije, volledig geïnformeerde toestemming van de intersekse persoon ontbreekt. Steeds vaker wordt in dergelijke documenten gewezen op de strafbaarheid van deze schendingen en opgeroepen tot vervolging van de daders en genoegdoening voor de slachtoffers^{[3 , 19]}.

Schendingen van de mensenrechten in een medische omgeving kunnen daarom niet worden afgedaan als ‘een medische kwestie’.

Bekeken vanuit maatschappelijke normen

Gezondheidswerkers vinden, naar hun standaarden, dat de geboorte van een intersekse kind een probleem oplevert dat de ouders en artsen samen, vinden ze zelf, moeten oplossen ^{[8 , 18]}. Niet als een gemeenschap, maar als een soort geheim genootschap dat onafhankelijk van de gemeenschap handelt. Daarom willen sommige gezondheidswerkers niet dat de gemeenschap zich daarmee bemoeit. Daarom denken artsen dat alleen zij kunnen bepalen of er een probleem is, terwijl een steeds groter deel van de gemeenschap zegt dat er geen probleem is.

Daarmee zeggen ouders en gezondheidswerkers dat een intersekse kind eerst door medische hoepels moet springen voordat het als man of vrouw volwaardig lid kan worden van de samenleving. Hiermee wordt het kind als het probleem gezien, of op zijn minst gesteld dat het kind een probleem heeft. Maar in werkelijkheid heeft de maatschappij een probleem doordat het een klein deel van de mensheid uitsluit van het man- of vrouw-zijn, terwijl vaststaat dat er geen standaard-man of standaard-vrouw bestaat. Het is de maatschappij die moet veranderen, niet het kind

Een pasgeboren intersekse kind lijkt misschien nog nauwelijks lid te zijn van een gemeenschap, maar verdient het beschermd te worden door de gehele maatschappij. Dat is ook wettelijk vastgelegd – dat is de reden waarom Nederland al eerder op de vingers is getikt door VN-comités (zie 147147: Er zijn goede redenen om nnmb’s wettelijk te reguleren.Het is een misvatting dat er geen specifieke reden is om nu tot regulering van nnmb’s te komen..

Ook hierom kunnen schendingen van de mensenrechten in een medische omgeving niet worden afgedaan als ‘een medische kwestie’.