MISVATTINGEN#31Geslacht is niet kunnen worden vastgesteld

  1. Behoud van de optie ‘geslacht is niet kunnen worden vastgesteld’: Intersekse kinderen voor wie geen duidelijk geslacht kan worden vastgesteld bij geboorte, moeten de optie hebben om in het geboorteregister als ‘geslacht niet kunnen worden vastgesteld’ te worden opgenomen. Dit biedt ruimte voor het kind om zelf een genderidentiteit te ontwikkelen en later mogelijk te kiezen voor registratie als man of vrouw.
  2. Flexibiliteit in geslachtsregistratie: Internationale intersekseorganisaties adviseren dat kinderen bij geboorte als man of vrouw geregistreerd moeten worden, met de mogelijkheid om deze registratie eenvoudig aan te passen. In Nederland wordt de ‘X’ als geslachtsaanduiding in het paspoort relatief goed geaccepteerd, maar de beslissing om hiervoor te kiezen moet aan het individu worden overgelaten.


Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

HOOFDSTUK 31

Geslacht is niet kunnen worden vastgesteld

De ‘geslacht is niet kunnen worden vastgesteld’-optie in het geboorteregister mag voorlopig niet verdwijnen.

Intersekse kinderen aan wie niet (meteen) een geslacht kan worden toegekend,1Hoeveel kinderen dit in Nederland betreft is niet precies bekend[3]. Onderzoek in Schotland zegt dat atypische genitaliën die enige bezorgdheid wekken en onderzoek vereisen in de neonatale periode bij 1:1.881 geboorten voortkomen, specialistische hulp wordt ingeroepen bij 1:3.318 geboorten, en dat vertraagde geslachtstoewijzing wordt gemeld bij 1:11.097 geboorten[1]. hebben het recht om in het geboorteregister de geslachtsaanduiding ‘geslacht is niet kunnen worden vastgesteld’ op te laten nemen, in plaats van ‘man’ of ‘vrouw’. Dat geeft het kind de gelegenheid om zelf een genderidentiteit te ontwikkelen en zich later eventueel te laten inschrijven als man of vrouw. Deze aanduiding betekent niet dat een kind genderneutraal moet worden opgevoed, maar het maakt het wel eenvoudiger als het aanvankelijk toegekende geslacht door het kind wordt verworpen. Een X in het paspoort geeft aanmerkelijk minder vervelende situaties dan een onjuiste geslachtsaanduiding die niet eenvoudig kan worden aangepast.2Bij geadopteerde intersekse kinderen komt het voor dat in het geboorteland een geslacht is toegekend op basis van, bijvoorbeeld, chromosomen, maar dat een Nederlandse arts vaststelt dat het niet mogelijk is een geslacht toe te kennen. Bij inschrijving van het geadopteerde kind in Den Haag wordt het kind gedwongen zich te laten inschrijven onder het geslacht dat in het geboorteland is toegekend, zelfs als het kind in Nederland al in het andere geslacht leeft. Dit is een hoogst onwenselijke situatie. In Nederland wordt een persoon met een X in het paspoort beter door de samenleving geaccepteerd dan in sommige andere landen; het is daarom aan de persoon zelf om te bepalen of de keuze voor X verantwoord is.

Overigens stellen de internationale intersekseorganisaties dat een kind het geslacht man of vrouw moet worden toegekend en dat de geslachtsregistratie op eenvoudige wijze moet kunnen worden aangepast[3].3NNID ondersteunt ouders die hier toch voor kiezen volledig. Het standpunt van de internationale intersekse organisaties, komt voort uit de aanname dat kinderen nadeel kunnen ondervinden als de geslachtsregistratie ‘is niet kunnen worden vastgesteld’ gedeeld wordt met bijvoorbeeld de school of met gezondheidswerkers. Dergelijke problemen hebben zich in de praktijk niet of nauwelijks voorgedaan. In Duitsland was het enige tijd min of meer verplicht om bij het niet kunnen vaststellen van het geslacht, het kind in te schrijven met een ‘open’ geslachtsregistratie. Tussen 2013 en 2016 is dat slechts 12 maal gebeurd[2].

Standpunt NNID

Intersekse personen moeten voor hun geslachtsregistratie kunnen kiezen uit M, V of X

Het liefst ziet NNID dat de geslachtsregistratie door de overheid geheel wordt afgeschaft. Zolang dat nog niet het geval is, moeten alle mensen de registratie van hun geslacht, ook in het geboorteregister, op een zo eenvoudig mogelijke wijze kunnen veranderen.

Wat mensen zeggen


  • Paspoort
    We besloten om de M in Janneke’s paspoort te laten wijzigen. Dit moest via de kinderrechter en koste veel tijd, energie en ongeveer €1.000. Het was belangrijk, omdat de school regelmatig namenlijsten maakt uit de basisregistratie en dat leidde tot verbaasde klasgenootjes terwijl welwillende leerkrachten dit niet konden veranderen. Ook wilden we onszelf lastige paspoort-situaties besparen bij de douane-balie van het vliegveld met wachtende mensen achter ons die gezellig meeluisteren.[a]
    — Moeder van Janneke (16 jaar) – 2020

  • Wel of niet volledig biologisch vrouw
    Haar paspoort veranderen, dat was nog wel een dingetje. Dat wilden we, want we liepen er tegenaan met reizen, bij de tandarts, in de skiklas, bij de GGD-prikken en op school, waar ze soms de basisregistratie gebruiken. Er is geen echte wetgeving, maar volgens onze advocaat konden we zeggen dat er sprake was van een tikfout. De ambtenaar van het internationaal geboorteregister in Den Haag weigerde helaas om mee te werken. Ze had inmiddels al vaker voor de rechtbank moeten verschijnen voor zogenaamde ‘tikfouten’, en dus had ze opgeschreven wat haar was verteld, een ‘M’. Dat werd dus geen hamerstuk, en een jaar later was de paspoortwijziging pas geregeld. Ik vind dat het veel rust brengt nu er een ‘V’ staat. De tijd dat ze met staartjes rondliep en er nog een ‘M’ stond bracht gekke situaties, zoals bij de tandarts en op school, toen ze in de bellijst toch verkeerd stond en er vragen kwamen.[b]
    — Hester, moeder van Bai (6 jaar) – 2020
  1. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, Kelders Y, de Vries J. Tot mijn kind zelf kan kiezen: Ervaringsverhalen van ouders van kinderen met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: 2020.
  2. van Lisdonk J, van Ditzhuijzen J, Kelders Y, de Vries J. Tot mijn kind zelf kan kiezen: Ervaringsverhalen van ouders van kinderen met een vorm van intersekse/DSD. Utrecht, Nederland: 2020.
Letterlijk citaat mensenrechtenparadigma
Letterlijk citaat Medisch paradigma
Uitspraak/aanbeveling/citaat mensenrechten institutie of – authoriteit
Citaat van boek  of (peer-reviewed) artikel, niet aan één auteur toe te wijzen,
ongeacht het paradigma
  1. Meyer T. The German Inter-Ministerial Working Group on Inter- and Transsexuality. In: Scherpe J, Dutta A, Helms T, redactie. The Legal Status of Intersex Persons. Cambridge, UK: Intersentia; 2018. p. 383-392. https://doi.org/10.1017/9781780687704.024
  2. Reijmer M. Seksediversiteit in middelbaar onderwijs: Beschikbaarheid en overdracht van informatie over seksediversiteit op middelbare scholen. Nijmegen: Stichting NNID, 7 mei 2020. Rapport Nr. 2020-03. ISBN 978-94-93106-03-1.
  3. Third International Intersex Forum. Declaration of Malta – Public Statement by the 3rd International Intersex Forum, Valetta, Malta – English, 2013 [geraadpleegd 31 march 2021]. 1 dec 2013. URL: https://www.seksediversiteit.nl/gevorderd/malta-statement/.