HOOFDSTUK 30
Een X in je paspoort of juist helemaal niets?
Niet alle intersekse mensen willen een X als geslachtsaanduiding, maar voor iedereen die dat wel wil, moet een X als geslachtsaanduiding mogelijk zijn. Nog beter is het helemaal afschaffen van de geslachtsregistratie.
Op dit moment is de X in het paspoort of in de Basis Registratie Personen alleen wettelijk geregeld voor intersekse mensen.1 Inmiddels heeft een non-binair niet-intersekse persoon via de rechter ook een X in hun paspoort gekregen. LINK De X staat voor ‘geslacht is niet kunnen worden vastgesteld’. Er zijn een aantal kinderen die een X in hun paspoort hebben staan en, na gerechtelijke uitspraken, ook een paar volwassenen. [1]
Intersekse personen willen niet anders worden behandeld dan de rest van de bevolking en daarom willen intersekseorganisaties dat iedereen de mogelijkheid krijgt de aanduiding M of V te laten vervangen door een X. Die X krijgt dan de betekenis ‘geslacht niet opgegeven’. Dat wil niet zeggen dat alle intersekse mensen een X in hun paspoort zullen aanvragen – integendeel, de meeste intersekse mensen identificeren zich als man of vrouw. Om gelijkwaardigheid te bevorderen, is het nog beter om de verplichte geslachtsregistratie door de overheid af te schaffen.2Veel mensen die tegen een X in het paspoort zijn, zeggen dat tegen meer hokjes te zijn. Maar meestal zijn deze mensen ook tegen afschaffing van de geslachtsregistratie. Zij zijn eigenlijk voor hokjes, zolang het maar hun eigen hokjes zijn. Zo ontzeggen zij mensen die een X in hun paspoort willen hebben precies dat wat ze zelf met hand en tand verdedigen: een eigen hokje.
Standpunt NNID
Een X in het paspoort moet voor alle Nederlanders beschikbaar komen
NNID wil dat een X in het paspoort beschikbaar komt voor alle Nederlanders. De X krijgt dan de betekenis van ‘geslacht is niet vastgelegd’. Daarnaast is NNID voorstander van het geheel afschaffen van de geslachtsregistratie door de overheid.
Wat mensen zeggen
De eerste X in het paspoort voor een volwassen persoon
In 2018 haalde ik alle kranten en kreeg ik over de hele wereld aanvragen voor interviews. […] Ik ben de eerste volwassen persoon in Nederland die op latere leeftijd een paspoort met een nieuwe geboorteakte heeft gekregen. Bij alle andere mensen die na mij hetzelfde hebben gevraagd, heeft de rechtbank gezegd dat ze een aantekening op hun geboorteakte kregen. Dus bij alle andere mensen die na mij een ‘X’ hebben gekregen, die hebben aan de zijkant van hun geboorteakte staan, dat het geslacht onbekend is, maar wel wat er precies gebeurd is. Dat ze geboren zijn in hun mannelijke of vrouwelijke zijn. Bij mij is dat niet. Ik heb een splinternieuwe geboorteakte, dus dat is wel bijzonder.[a]
— Leonne Zeegers – 2023
Wil ik nou een x in mijn paspoort of wil ik nou een V?
Wil ik nou een x in mijn paspoort of wil ik nou V in mijn paspoort? Maar als ik nu al zie hoeveel problemen er zijn met die geslachtsaanduiding, ik denk: als ik een X neem, maak ik het voor mijzelf alleen maar hartstikke moeilijk, want dat X-je kan ik nergens kwijt. Dan zou ik ‘m misschien bij mijn eigen werkgever kwijt kunnen, maar bij een andere kan ik het niet kwijt. Dus ik ben er eigenlijk voor mijzelf wel uit dat ik een V doe, maar dat ik mijzelf wel naar buiten breng als intersekse. Maar dat ik het voor mijzelf gewoon makkelijk houd. Doe gewoon een V-tje, dan ben ik overal vanaf.[b]
— Pasquale Capiteijns – 2023