- Nieuw en Westers Begrip: “Intersekse” is een relatief nieuw en vooral Westers begrip. In veel andere talen bestaat het woord niet, of enkel als een leenwoord vanuit het Westen.
- Geen Onderscheid tussen Sekse/Gender en Seksualiteit: In veel talen wordt geen onderscheid gemaakt tussen sekse/geslacht en gender. Vaak wordt ten onrechte een link gelegd met seksualiteit, zoals blijkt uit het Nederlandse woord ‘interseksualiteit’, dat in het verleden werd gebruikt om homoseksualiteit aan te duiden.
- Historische Context: Historisch gezien werd de term ‘interseksualiteit’ begin twintigste eeuw gebruikt om homoseksualiteit te beschrijven. Dit komt naar voren in het werk van de Nederlandse neuroloog en seksuoloog Lucien von Römer, die sprak over 687.375 geslachten, meer in de context van seksuele diversiteit dan specifiek intersekse.
- Belang van Taal: Het is cruciaal dat iedereen in de eigen taal de juiste woorden kan vinden om sekse en genderidentiteit te beschrijven. Zonder de juiste terminologie is het moeilijk om jezelf volledig te kunnen uitdrukken en begrijpen.
Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.
BIJLAGE E
Intersekse in andere talen en andere culturen
In de huidige betekenis is intersekse of intersex niet alleen een relatief nieuw begrip, maar vooral ook een zeer westers woord. In andere talen bestaat het woord niet of bestaat het als leenwoord.
In veel talen wordt geen onderscheid gemaakt tussen sekse/geslacht en gender. Ook wordt vaak ten onrechte een link gemaakt met seksualiteit – zoals in het Nederlandse woord interseksualiteit (de begrippen interseksualiteit en derde geslacht werden aan het begin van de twintigste eeuw gebruikt om homoseksualiteit aan te duiden – dat de Nederlandse neuroloog en seksuoloog Lucien von Römer, lid van het Wetenschappelijk – Humanitair Comité van Magnus Hirschfeld, in die tijd over 687.375 geslachten sprak [4], was eerder bedoeld als rechtvaardiging of verklaring van homoseksualiteit dan een uitspraak over intersekse).
Dat niet alle landen het woord intersekse in de huidige betekenis kennen of gebruiken, komt soms doordat oudere termen beschikbaar zijn (bijvoorbeeld in het Hebreeuws/Ivriet), maar ook omdat andere begrippen het woord interseke in de weg staan (bijvoorbeeld in het Bulgaars).
Arabisch
In het Arabisch worden meerdere begrippen gebruikt, elk met een andere betekenis, gebruikt: خنوثة ) khunthā) of الخُنُوثَة )allebei ‘hermaphroditisme’) of الإنترسكس )al-antarsiks – dit is een transliteratie van het Engelse woord intersex) of ثنائية الجنس ) thunā’iyyat al-jins – soms ‘intersekse’, soms ‘biseksueel’). In Islamitische jurisprudentie (fiqh) wordt intersekse aangeduid met خنثى (zelfstandig naamwoord) – khunthā – de hermafrodiet – Nederlandse uitspraak ‘choendzaa’. De Islam gaat ervan uit dat op basis van de genitaliën direct na de geboorte de mannelijke of vrouwelijke sekse kan worden toegekend [3]. Als de genitaliën onvoldoende informatie bieden, wordt geen sekse toegekend en wordt gesproken van een khunthā mushkil (ambigue/problematische hermafrodiet)[2].
De Arabische termen خنوثة en الخُنُوثَة betekenen beide intersekse of hermafroditisme, maar worden in verschillende contexten gebruikt.
- خنوثة verwijst naar de toestand van intersekse zijn, waar een individu reproductieve of seksuele anatomie heeft die niet lijkt te passen binnen de typische definities van mannelijk of vrouwelijk. Deze term kan worden gebruikt om de staat te beschrijven van het bezitten van zowel mannelijke als vrouwelijke seksuele kenmerken of gedragingen die typisch geassocieerd worden met het ene geslacht en vertoond worden door een persoon van een ander geslacht. Het is een brede term die verschillende medische aandoeningen en zijnstoestanden kan omvatten.
- الخُنُوثَة, met het bepaalde lidwoord ال, kan formeler of in een definitieve zin de toestand of het concept van intersekse impliceren, vergelijkbaar met het toevoegen van ‘het’ aan een zelfstandig naamwoord in het Nederlands, wat kan wijzen op een specifieke instantie of erkende aandoening.
Binnen de islamitische leer, kan de term المُخَنَّث verwijzen naar een man die zich gedraagt en kleedt als een vrouw. Deze termen hebben in sommige dialecten negatieve connotaties en kunnen smalend gebruikt worden.
Bulgaars
De Wikipedia-pagina over intersekse gebruikt интерсексуалност, hetgeen ‘interseksualiteit’ betekent. In andere publicaties wordt het woord интерсекс (intersekse) gebruikt. In beide gevallen is sprake van leenwoorden afkomstig uit het Engels.
Gender
In Bulgarije is een probleem ontstaan met het woord voor gender. Dat woord is een directe transliteratie uit het Engels als джендър (dzhendăr). Echter, in de jaren ’90 claimden Bulgaarse feministen de bestaande Bulgaarse term voor geslacht род (rod). Ondanks dat lijkt de transliteratie джендър, tegenwoordig standaard te zijn de media en de samenleving. Echter, джендър heeft een negatieve connotatie gekregen door de associatie in media met transgender. Vooral in media die transgender personen bespotten wordt gender als een zelfstandig naamwoord gebruikt en als afkorting voor het woord transgender. LINK
Deze negatieve houding is deel van een bredere trend van stijgende homofobie en transfobie in het land, aangewakkerd door nationalistische groeperingen die deel uitmaken van de regeringscoalitie. Dit heeft geleid tot een verslechtering van de situatie van lhtiq+-gemeenschappen en een afname van het respect voor mensenrechten in Bulgarije.
Chinees
In het chinees wordt al lang 陰陽人 (yīn yáng rén )gebruikt, maar rond 1990 ontstonden ook begrippen als 双性人 (dubbel geslacht mensen) of 双性 (dubbel geslacht), 間性人 (tussen geslacht mensen) en 雙性人 (dubbel geslacht mensen).
In het chinees wordt al lang 陰陽人 (yīn yáng rén )gebruikt, maar rond 1990 ontstonden ook begrippen als 双性人 (dubbel geslacht mensen) of 双性 (dubbel geslacht), 間性人 (tussen geslacht mensen) en 雙性人 (dubbel geslacht mensen).
陰陽人 (yīn yáng rén)
In het Chinees beschrijft de term 陰陽人 (yīn yáng rén) intersekse personen. Omdat de term ook in de betekenis ‘hermafrodieten’ wordt gebruikt, is volgens sommige mensen sprake van een negatieve of. Deze term combineert de karakters 陰 (yin), dat de vrouwelijke of negatieve aspecten vertegenwoordigt, en 陽 (yang), dat de mannelijke of positieve aspecten vertegenwoordigt, met 人 (ren) wat ‘persoon’ betekent. Het concept van yin en yang is afkomstig uit de Chinese filosofie, waar yin en yang worden gezien als complementaire krachten. In deze context verwijst het echter naar de geslachtskenmerken van intersekse personen.
双性人 (shuāngxìngrén) en 雙性人 (shuāngxìngrén):
Deze termen betekenen ‘intersekse persoon’ of ‘hermafrodiet’. De termen worden zowel in het vereenvoudigd Chinees (voornamelijk gebruikt in China, Maleisië en Singapore) als in het traditioneel Chinees (voornamelijk gebruikt in Hong Kong, Macau en Taiwan) gebruikt.
間性人 (jiānxìngrén)
Dit betekent ook ‘intersekse persoon’ of ‘hermafrodiet’ en wordt in hetzelfde licht gebruikt als 双性人 en 雙性人. Het is een term die personen beschrijft met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken en kan zowel biologische als identiteitsaspecten omvatten.
双性 (shuāngxìng) en 間性 (jiānxìng)
De termen 双性 (shuāngxìng) en 間性 (jiānxìng), zonder het karakter voor ‘persoon’ 人 (rén), kunnen ook verwijzen naar het concept van dualiteit of het hebben van twee geslachten, maar worden meestal gebruikt in samenstelling met andere woorden om naar intersekse personen te verwijzen.
Deens
Het Deense woord køn betekent geslacht/sekse. Interkøn / interkønnet is het Deense woord voor intersekse. Geslachtskenmerken wordt vertaald met kønskarakteristik. Maar køn kan ook worden gebruikt in de betekenis van gender, bijvoorbeeld kønsidentiet (genderidentiteit), kønsroller (genderrol), kønsudtryk (genderexpressie) en kønsdiskrimination (genderdiscriminatie). Om het nog ingewikkelder te maken betekenen hankøn en hunkøn respectievelijk man en vrouw. Wie zich niet identificeert met het bij de geboorte toegewezen geslacht is een transkønnet (transgender).
Doordat køn zowel sekse als gender betekent, is het in de Deense maatschappij moeilijk uit te leggen wat het verschil is tussen intersekse en transgender.
Fins
In Finland wordt intersex vertaald met intersukupuolisisuus, terwijl sukupuolisisuus geslachtsidentiteit (gender) betekent.
Hebreeuws / Ivriet
In het Hebreeuws van klassieke joodse teksten worden verschillende aanduidingen gebruikt; androgynous (אַנְדְּרוֹגִינוֹס) wordt gebruikt voor iemand die zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken heeft – de gebruikelijke vertaling is hermafrodiet; tumtum ( טֻומְטוּם) wordt gebruikt voor iemand van wie de geslachtskenmerken onbepaald zijn of ‘verhuld’ (ambigu genitaal); ay’lonit (איילונית) is iemand die bij de geboorte als vrouwelijk wordt aangeduid, maar in de puberteit mannelijke eigenschappen ontwikkelt en onvruchtbaar is; saris (סריס) is iemand die bij de geboorte als “mannelijk” wordt aangeduid, maar tijdens de puberteit vrouwelijke kenmerken ontwikkelt en/of geen penis heeft.[1].
Japans
In Japan worden een aantal woorden voor intersekse gebruikt. Daarbij worden twee schriftsystemen gebruikt: Kanji en Katana. 1Kanji (漢字): Kanji zijn logografische karakters die oorspronkelijk uit China komen. Elk Kanji-teken vertegenwoordigt een betekenis of een concept, en soms ook een specifieke uitspraak. Kanji wordt gebruikt voor de kern van de taal: zelfstandige naamwoorden, de stammen van werkwoorden en bijvoeglijke naamwoorden, en de meeste Japanse namen. De complexiteit van Kanji ligt in het feit dat een enkel teken meerdere betekenissen of uitspraken kan hebben, afhankelijk van de context.
Katakana (カタカナ): Katakana is een fonetisch schrift dat samen met Hiragana (een ander fonetisch schrift) ontwikkeld is uit Kanji. Katakana wordt voornamelijk gebruikt voor buitenlandse namen, leenwoorden uit andere talen, de namen van sommige planten en dieren, en voor het weergeven van geluiden of nadruk. Elk Katakana-teken vertegenwoordigt een mora (ongeveer vergelijkbaar met een lettergreep).
De Japanse Wikipedia-pagina voor intersekse gebruikt インターセックス(Intāsekkusu ‘intersekse’). Maar in Japanse publicaties worden ook andere termen gebruikt. Deze woorden zijn geen synoniemen en kunnen door intersekse mensen als beledigend en/of pathologiserend worden beschouwd.
インターセックス (intāsekkusu)
De term インターセックス in het Japans (uitgesproken als “intāsekkusu”) is een leenwoord uit het Engels, en staat voor “intersekse”.
間性 (kansei)
In de betekenis van ‘intersekse’ verwijst 間性 naar een toestand waarbij een persoon kenmerken heeft die niet exclusief mannelijk of vrouwelijk zijn:
- 間 (kan/ma): Dit karakter kan betekenen ‘tussen’, ‘midden’, of ‘interval’; in dit geval een positie tussen twee staten of categorieën.
- 性 (sei): Dit karakter betekent “geslacht”, “natuur”, of “karakter”. In de context van “間性” verwijst het naar geslachtskenmerken of geslachtsidentiteit.
半陰陽” (han’yin-yang of han’in’yō)
Het Japanse woord 半陰陽 (han’yin-yang of han’in’yō) heeft een specifieke betekenis in de context van geslacht en seksualiteit. De twee kanji karakters waaruit dit woord bestaat hebben elk hun eigen betekenis:
- 半 (han): Dit betekent ‘half’ of ‘gedeeltelijk’.
- 陰陽 (in’yō of yin-yang): Dit is een concept dat afkomstig is uit de Chinese filosofie en staat voor dualistische krachten of elementen. 陰 (yin) staat traditioneel voor passieve, vrouwelijke aspecten, terwijl 陽 (yang) de actieve, mannelijke aspecten vertegenwoordigt.
In historische en culturele contexten kan 半陰陽 verwijzen naar personen die zowel mannelijke als vrouwelijke eigenschappen of kenmerken bezitten. Dit kan zowel androgynie als intersekse betekenen.
はんいんよう” (han’in’yō),
De Japanse term はんいんよう (han’in’yō), geschreven in hiragana, is een fonetische weergave van het kanji 半陰陽.
性分化疾患 en せいぶんかしっかん (seibunka shikkan)
De uitspraak van de Japanse term 性分化疾患 is せいぶんかしっかん (seibunka shikkan). Deze term wordt gebruikt om te verwijzen naar aandoeningen die verband houden met seksuele differentiatie, vaak in de context van medische of biologische discussies over geslachtsontwikkeling.
- 性 (せい, sei) betekent ‘geslacht’ of ‘sekse’.
- 分化 (ぶんか, bunka) betekent ‘differentiatie’ of ‘scheiding’.
- 疾患 (しっかん, shikkan) betekent ‘aandoening’ of ‘ziekte’.
Dus, 性分化疾患 en せいぶんかしっかん verwijzen letterlijk naar ‘geslachtsdifferentiatie aandoeningen’ of ‘stoornissen in de geslachtsontwikkeling’, kortom DSD.
Koreaans
Het Koreaanse woord 인터섹스 (inteosekseu) is een leenwoord uit het Engels, afgeleid van ‘intersex’. Dit is een voorbeeld van hoe de Koreaanse taal vaak Engelse of andere buitenlandse termen aanneemt voor concepten of ideeën die niet traditioneel in de Koreaanse cultuur aanwezig waren of waarvoor geen bestaande Koreaanse termen zijn. Soms wordt ook het woord 간성 gebruikt, dat ‘tussen geslacht’ betekent. Het is samengesteld uit de woorden 간 (tussen) en 성 (geslacht, sekse).
Russisch
Het in Rusland gebruikte Интерсекс is een fonetische weergave van intersex.
De termen нарушением формирования пола (stoornis in de geslachtsontwikkeling) en гермафродитизма (hermafroditisme) worden als pathologiserend beschouwd. Интерсексуальность (interseksualiteit) is een verouderd begrip.
Servisch
Među polna stanja, dat door Servische activisten wordt gebruikt, betekent toestand tussen twee geslachten.
Standpunt NNID
Taal is belangrijk
Het is belangrijk en noodzakelijk dat iedereen in de eigen taal de woorden heeft om de eigen sekse en genderidentiteit uit te drukken. Je kunt niet jezelf zijn als je niet over de woorden beschikt die jou het best beschrijven
Wat mensen zeggen
KOP
Citaal.[a]
— Eva, 24 jaar – 2023
- Kukla E. Terms for Gender Diversity in Classical Jewish Texts. TransTorah; 2006.
- Scalenghe S. Disability in the Ottoman Arab World, 1500-1800. New York, NY, USA: Cambridge University Press; 2014.
- Susilo E, Zahro A, Santoso B, Faradz SM. 20222022 Gender Decision Dilemma of Disorders of Sex Development (Khunsa) in Islamic Law with Medical Approach. International Journal of Islamic Thought. 2022;21(June). https://doi.org/10.24035/ijit.21.2022.224
- Woods G. Homintern: How gay culture liberated the modern world. New Haven, CT, USA: Yale University Press; 2016. ISBN: 978-0-300-21803-9
Deze pagina is onderdeel van de volgende catergorie(ën):