Uitsluiting - Beeld: Tero Vesalainen

  1. Het delen van verhalen door intersekse mensen is van cruciaal belang om inzicht te geven in de ervaring van uitsluiting op basis van geslachtskenmerken en om seksediversiteit te waarderen.
  2. Het vraagt moed om deze verhalen te delen, aangezien intersekse personen vaak geadviseerd worden om hun status geheim te houden, wat leidt tot zelfstigmatisering, woede, verdriet, depressies en zelfmoordpogingen.
  3. Intersekse mensen wereldwijd beginnen hun ervaringen vast te leggen, hetzij schriftelijk, hetzij op video, op hun eigen voorwaarden en momenten.
  4. Het belang van het vertellen van persoonlijke verhalen wordt geïllustreerd door de Canadese sociaal-wetenschapper Janik Bastien-Charlebois, die benadrukt dat dit deel uitmaakt van een persoonlijke reis om isolement te doorbreken en begrip te creëren.
  5. Het delen van deze verhalen is complex en emotioneel beladen, maar het is van vitaal belang om de maatschappij intersekse-inclusief te maken en stigma’s uit te dagen.



Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

Verwijzingen

Intersekse mensen vertellen

Het is belangrijk dat intersekse mensen vertellen wat het betekent om intersekse te zijn. Alleen zo krijgen andere mensen een idee wat het betekent als mensen op basis van hun geslachtskenmerken worden uitgesloten door de maatschappij. En alleen zo zal de maatschappij langzaam maar zeker de natuurlijke variaties binnen seksediversiteit gaan waarderen. Alleen zo zal de maatschappij intersekse inclusief worden. Het vraagt veel moed om je verhaal met andere te delen, als was het maar omdat je zo vaak te horen hebt gekregen dat het niet verstandig is om aan anderen te vertellen dat je intersekse bent. Die jarenlange geheimhouding en de medicalisering van intersekse hebben geleid tot zelf-stigmatisering. Maar het heeft ook geleid tot woede. En tot verdriet, depressies, en zelfmoordpogingen.

De verhalen van intersekse mensen zijn daarom niet altijd makkelijk om te lezen. Maar het is heel belangrijk dat ze worden vastgelegd.

Intersekse mensen vertellen zelf

Overal in de wereld beginnen intersekse mensen hun ervaringen vast te leggen, soms op schrift, soms op video. Waarom het zo belangrijk is dat mensen hun eigen verhaal vertellen op hun eigen manier en op hun zelfgekozen moment, wordt feilloos uitgelegd door de Canadese sociaal-wetenschapper Janik Bastien-Charlebois:

“Het vertellen van een verhaal is geen eenvoudige handeling. Het is deel van een persoonlijke reis,
om het isolement te verlaten en anderen te vinden die soortgelijke ervaringen hebben;
om mogelijkheden te vinden, of daar voor te vechten, om eerste indrukken, gedachten en vragen met die anderen te delen;
om het ongerijmde en en de dubbele maatstaven in de behandeling te begrijpen;
om te zoeken naar woorden en betekenissen die de dominante cultuur niet biedt;
om manieren te vinden om het geïnternaliseerde stigma uit te dagen;
om je zelf af te vragen of het nodig is om je verhaal wel of niet te delen;
om de mogelijke voordelen en risico’s van het delen af te wegen;
om jezelf emotioneel voor te bereiden om je verhaal in het openbaar te delen;
om na te denken hoe je het kunt uitdrukken op een manier die mensen zullen begrijpen;
om te anticiperen op mogelijke reacties;
om alles alles te geven en misschien trauma’s te herbeleven, of reacties van ongeloof, of boosheid, of inleving en solidariteit te zien;
om al deze emoties te verwerken, met of zonder de steun van anderen.”

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

Stories of INTERSEX people from NEPAL is geschreven en samengesteld door intersekse activist Esan Regmi. Tijdens de de eerste nationale intersekse bijeenkomst in Nepal vroeg Esan de 13 deelnemers gevraagd hun ervaringen op papier te zetten en zo met anderen te delen. Esan zegt daarover: “We deelden ervaringen van verwarring, isolement, mensenrechtenschendingen, schaamte en stilzwijgen. Deze bijeenkomst gaf ons de kans om onze verhalen te delen en te weten dat we niet alleen waren. Het gaf ons de kans om te beginnen met het opbouwen van een gemeenschap waar we ons gesteund en geïnspireerd voelden in ons streven om het intersekse netwerk in Nepal te bereiken en te versterken.”

Esman Regmi (redactie)
Stories of INTERSEX people from NEPAL
Download (PDF – 28 pag – 955 KB)

YOUth&I is een magazine van intersekse mensen met verhalen, gedichten en illustraties oever intersekse. Het blad biedt ruimte aan jonge intersekse mensen uit Australië en elders om te delen, te creëren, zichtbaar te zijn en gewaardeerd te worden. Het is een antwoord op de uitdagingen van het vertellen van verhalen in een wereld die nog maar net begint te luisteren en waarin delen pijnlijk, eenzaam en onveilig kan zijn, en bovendien niet altijd duidelijk tot verandering leidt. Het is ook een antwoord op de uitdaging om jonge intersekse mensen bij elkaar te brengen en hen de kans te geven de creativiteit en vreugde in hun leven tot uitdrukking te brengen.

Intersex Human Rights Australia
YOUth&I – Issue 1
Download (PDF – 68 pag – 15 MB)

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

Cover van het boek My intersex story

In MyIntersexStory – Personal accounts by intersex people living in Europe (108 pagina’s) vertellen intersekse mensen en hun familie wat het betekent om intersekse te zijn. Het boek is geïllustreerd met krachtige tekeningen van de Duitse kunstenaar Ins Kromminga. De publicatie wordt afgesloten met een hoofdstuk waarin de Canadese sociale wetenschapper Janik Bastien Charlebois uitlegt waarom het belangrijk is dat intersekse mensen hun eigen ervaringen in hun eigen woorden en op hun eigen voorwaarden met anderen delen. Kromminga en Bastien Charlebois zijn zelf ook intersekse.

Een team van OII Europe-medewerkers en -vrijwilligers heeft lang aan het boek gewerkt, en dat is zichtbaar in het eindresultaat. Deze publicatie is verplichte kost voor gezondheidswerkers en beleidsmakers, want zelden is zó duidelijk gemaakt wat de gevolgen zijn van de sociale uitsluiting van intersekse personen.

Onnodige medische behandelingen hebben met dit boek een gezicht gekregen – opeens is onmiskenbaar dat intersekse vooral over mensen gaat. Echte mensen, die veel pijn ondervinden van wat hen is aangedaan.

OII Europe
#MyIntersexStory: Personal accounts by intersex people living in Europe
Download (PDF – 108 pag – 18MB)

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

Loek is een jongen van 3 jaar en Nana is zijn knuffel. In Onder mijn broekje (20 pagina’s) gaan ze samen op onderzoek uit hoe je er onder je broekje (in je blootje) uit kan zien. Ook ontdekken ze dat iedereen er anders uit ziet. Niet alleen in je blootje, maar ook met kleren aan.

Dit boekje is voor alle kinderen van 3-4 jaar met met een ‘frummel’. Het idee is ontstaan toen het zoontje van Martina zich bewust werd van zijn geslacht en hoe dat er dan uit ziet. Zij vond het moeilijk om hem op een voor zijn leeftijd geschikte manier uit te leggen wat het verschil is tussen hem en andere kinderen. De aansprekende illustraties van Lique Wels laten zien dat Loek ook met een prinsessenjurk een echte ridder kan zijn – of met een ridderhelm en zwaard een echte prinses. Zo geven tekst en illustraties goede handvatten om met een jong kind op een positieve manier en toegespitst op de eigen situatie over sekse en gender te praten.

Het boek is een heel goed voorbeeld van hoe seksediversiteit beschreven kan worden als een variatie die gelijkwaardig is aan andere, vaker voorkomende, variaties. Juist doordat de auteur er in geslaagd is weg te blijven van onderwerpen die volwassenen zo belangrijk vinden, is het boekje een belangrijke bijdrage aan de emancipatie van alle mensen als Loek, klein en groot.

Martina Engel
Illustraties Lique Wels
Onder mijn broekje
Download (PDF – 20 pag – 4,1 MB)
Geïnteresseerde kunnen een gedrukte versie van het boekje voor €2,49 (bestelkosten) aanvragen via boekaanvraag@gmail.com

Cover van het boekje Ondermijn broekje

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

Intersekse mensen vertellen via wetenschappers

Er is een groeiend aantal boeken dat door wetenschappers is geschreven en waarin intersekse mensen aan het woord komen. Onderstaande publicaties zijn wetenschappelijke publicaties die ook door een groot publiek goed te lezen zijn.

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

In dit Engelstalige boek is auteur Georgiann Davis in de eerste plaats wetenschapper en daarna pas intersekse persoon. Haar ervaringen als intersekse persoon zijn door het hele boek voelbaar, maar staan de wetenschappelijke benadering van het onderwerp geen moment in de weg. Contesting Intersex schetst een breed, en vaak onthutsend, beeld van een sociale beweging die zich probeert te ontworstelen aan een door de maatschappij opgelegde medicalisering. Daarbij komen zowel intersekse mensen als gezondheidswerkers aan het woord.

Georgiann Davis
Contesting Intersex: the Dubious Diagnosis
New York University Press
ISBN 9781479887040

Voor haar proefschrift interviewde Margriet van Hees tientallen intersekse personen. Door het herschikken en interfereren van de kennis uit hun levensverhalen met de kennis uit medische narratieven is een meervoudig perspectief ontstaan. Dit onderzoek draagt bij aan het beschouwen van intersekse mensen als volwaardig; met volwaardige lichamen, volwaardige levens en een volwaardige seksualiteit.

Margriet van Heesch
Ze wisten niet of ik een jongen of een meisje was: kennis, keuze en geslachtsvariaties
Vossiuspers UvA.

ISBN 9789056297640 

aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken  aanbevolen boeken aanbevolen boeken

Beeld: iStockphoto/avdyachenko (foto van microfoon), iStockphoto/-slav- (sectiescheidingen)