Een drukke straat in de late middag, verlicht door een gouden zonsondergang. De silhouetten van talloze mensen bewegen in beide richtingen, hun gezichten zijn in schaduw. De zachte gloed geeft een warme en levendige sfeer aan de scene.10 keer
vraag &
antwoordintersekse#6Onzichtbaarheid10 keer
vraag &
antwoord

  1. Onzichtbaarheid in uiterlijk: Veel intersekse personen zijn onzichtbaar omdat intersekse vaak niet te herkennen is aan het uiterlijk. Als intersekse al zichtbaar is aan het lichaam, dan is dat alleen in naakte toestand. In gevallen waar het uiterlijk wel afwijkt van de man-vrouw norm, zijn deze verschillen vaak (zonder consent) medisch aangepast.
  2. Maatschappelijk taboe: Er heerst een maatschappelijk taboe op lichamen die niet voldoen aan de heersende normen. Tot 2003 werd intersekse personen vaak geadviseerd om niet met andere te spreken over intersekse. Velen ondergingen op jonge leeftijd medische behandelingen zonder te begrijpen waarom, wat heeft geleid tot schaamte en stigma bij volwassenen die als kind werden behandeld.
  3. Minderheidstress: De stress gerelateerd aan het al dan niet open zijn over intersekse, vergelijkbaar met ervaringen binnen de LHBTI-gemeenschap, wordt aangeduid als minderheidsstress. Dit omvat stress door angst voor negatieve reacties, het verbergen van je identiteit, geïnternaliseerde negativiteit, en het ontbreken van sociale steun.
  4. Gevolgen van onzichtbaarheid: De onzichtbaarheid en het stigma rondom intersekse kunnen leiden tot psychische gezondheidsproblemen. Deze problemen maken het voor intersekse personen moeilijk om open te zijn over hun lichaam, wat hun functioneren op school en werk verder kan beïnvloeden.
  5. Het belang van zichtbaarheid: Het is belangrijk intersekse personen niet zonder toestemming te ‘outen’, vergelijkbaar met het ongewild onthullen van iemands LHBTI+-status. Tegelijk is het belangrijk in te zien  dat openheid en acceptatie kunnen helpen bij het verminderen van minderheidsstress en bij het verbeteren van de psychische gezondheid van intersekse personen.


Kernbegrippen voor dit hoofdstuk : Afwijzing, Angst, Consent, Geheimhouding, Geïnternaliseerde negativiteit, Heersende norm, Hormoonbehandeling, Intersekse Persoon, Jongere generatie, Kanker, LHBTI-gemeenschap, Lhbtiq+-persoon, Maatschappelijk functioneren, Maatschappelijk taboe, Man-vrouw norm, Medisch aangepast, Minderheidsstress, Niet-normatief lichaam, Normaliserende operatie, Onbegrip, Ongeïnformeerde medische ingreep, Onzichtbaarheid, Operatie, Ouder, Outen, Patiënt, Pesten, Psychische gezondheidsprobleem, Reactie, Schaamte, School, Sociale steun, Stigma, Toestemming, Uit de kast halen, Uiterlijk, Uitsluiting, Volwassene, Voorkomen, Vorm, Werk .

Samengevat met AI en gecontroleerd door een redacteur.

Verwijzingen

HOOFDSTUK 6

Waarom zijn intersekse personen onzichtbaar?

Intersekse personen kampen met onzichtbaarheid en een maatschappelijk taboe op niet-normatieve lichamen, wat leidt tot geheimhouding en soms ongeïnformeerde medische ingrepen. De daaruit voortvloeiende minderheidsstress, vergelijkbaar met ervaringen binnen de lhbti-gemeenschap, kan leiden tot psychische gezondheidsproblemen en beïnvloedt het maatschappelijk functioneren van intersekse individuen.

6. Waarom zijn intersekse personen onzichtbaar?

Het is aan de meeste intersekse personen niet te zien. De meeste vormen van intersekse zijn niet zichtbaar in het uiterlijk of voorkomen, hooguit alleen merkbaar als mensen naakt zijn. Bij verreweg de meeste intersekse personen waarbij het afwijken van de man-vrouw norm1Er bestaat uiteraard geen werkelijke standaard voor man en vrouw. uiterlijk zichtbaar was, is dit (zonder consent) medisch aangepast.

Maatschappelijk taboe

Intersekse personen zijn ook nog op een andere manier onzichtbaar. Er rust een maatschappelijk taboe op lichamen die niet voldoen aan de heersende norm. Tot 2003 raadden artsen hun patiënten expliciet af er iets over te zeggen tegen anderen. Eerder werd dit niet aan ze verteld, en vaak ook zelfs niet aan hun ouders. Met het idee dat het hen zou behoeden voor afwijzing en onbegrip. Voor die tijd moesten kinderen soms al vanaf zeer jonge leeftijd ‘normaliserende’ operaties ondergaan, zonder dat hen of de ouders precies werd verteld waarom. Er werd dan bijvoorbeeld verteld dat het kind kanker had en dat een operatie noodzakelijk was. Dit soort operaties en hormoonbehandelingen wordt tegenwoordig nog steeds uitgevoerd, maar nu wordt meestal wel gezegd wat de echte reden is. Toch is er in Nederland nog een grote groep volwassenen die niet weet waarom ze als kind behandeld zijn. Of ze weten het inmiddels wel, maar hebben veel last van schaamte en stigma. Deze onzichtbaarheid van intersekse maakt het ook voor de jongere generatie moeilijk om met anderen te praten over hun lichaam. Dit kan het functioneren op school en op het werk beïnvloeden.2Zie ook de pagina Coming-out. LINK  

Minderheidstress

Niemand is natuurlijk verplicht open te zijn over intersekse. Iedereen mag zelf de afweging maken om er al dan niet openlijk over te spreken. Het is dan ook zeer ongewenst om zonder iemands toestemming aan anderen te vertellen dat die persoon intersekse is. Net als bij het ongewild ‘uit de kast halen’ of ‘outen’ van lhbtq+-personen, kan dit ingrijpende gevolgen hebben voor de persoon in kwestie.

Vanwege de onzichtbaarheid, het stigma en het taboe zijn er veel volwassenen, jongeren en kinderen die uit schaamte en angst voor reacties uit de omgeving niet open durven zijn. De stress over het wel of niet aan anderen vertellen over intersekse, kan problemen opleveren die resulteren in pesten of uitsluiting. Stress die we terugzien bij intersekse zien we ook terug bij alle andere groepen binnen de LHBTI-gemeenschap. Dit wordt ook wel minderheidsstress genoemd. Het is de extra stress die mensen ervaren vanwege hun minderheidsstatus. Het is stress vanwege (de angst voor) negatieve reacties, het verbergen van je anders-zijn, geïnternaliseerde negativiteit over het eigen lichaam en/of het ontbreken van sociale steun. Lhbtiq+-personen die veel minderheidsstress ervaren, hebben een slechtere psychische gezondheid, zo blijkt uit onderzoek[1]. Dit geldt dus ook voor intersekse personen

 

Kop kadertekst

Tekst.

Standpunt NNID

Titel

Tekst.

Wat mensen zeggen


  • Kop
    ‘Citaat’.[a]
    — Moeder van een intersekse dochter – 2015

  1. Interview NNID voor VN-schaduwrapportage.

Letterlijk citaat mensenrechtenparadigma
Letterlijk citaat Medisch paradigma
Uitspraak/aanbeveling/citaat mensenrechten institutie of – authoriteit
Citaat van boek  of (peer-reviewed) artikel, niet aan één auteur toe te wijzen,
ongeacht het paradigma

  1. Keuzenkamp S. Worden wie je bent: het leven van transgenders in Nederland: Sociaal Cultureel Planbureau; 2012 11/17. 114 p. ISBN: 978 90 377 0625 3
VORIGE (5)
MENU
VOLGENDE (7)

10 keer vraag en antwoord over intersekse is een co-productie van Movisie en Stichting NNID.

Intersekse: 10 keer Vraag & Antwoord is een co-productie van Movisie en Stichting NNID

Deze publicatie is een update van de uitgaves uit 2016 en 2020.

Auteurs 2024:
Miriam van der Have en Mir Abe Marinus

Auteurs 2020:
Ceronne Kastelein (Movisie), Bente Keulen (NNID), Annelies Tukker (NNID) en Miriam van der Have (NNID)

Auteurs 2016:
Juul van Hoof (Movisie) en Miriam van der Have (NNID)

Met dank aan:
Bouko Bakker (Rutgers), Jeannette van Borselen (Ministerie van OCW) en Margriet van Heesch (UvA)

Deze publicatie is mogelijk gemaakt door financiering van het ministerie van OCW.

Laatst gewijzigd op 26 februari 2024 door Miriam van der Have

HOOFDSTUK 6

Waarom zijn intersekse personen onzichtbaar?

Intersekse personen kampen met onzichtbaarheid en een maatschappelijk taboe op niet-normatieve lichamen, wat leidt tot geheimhouding en soms ongeïnformeerde medische ingrepen. De daaruit voortvloeiende minderheidsstress, vergelijkbaar met ervaringen binnen de LHBTI-gemeenschap, kan leiden tot psychische gezondheidsproblemen en beïnvloedt het maatschappelijk functioneren van intersekse individuen.

6. Waarom zijn intersekse personen onzichtbaar?

Het is aan de meeste intersekse personen niet te zien. De meeste vormen van intersekse zijn niet zichtbaar in het uiterlijk of voorkómen, hooguit alleen merkbaar als mensen naakt zijn. Bij verreweg de meeste intersekse personen waarbij het afwijken van de man-vrouw norm uiterlijk zichtbaar was, is dit (zonder consent) medisch aangepast.

Maatschappelijk taboe

Intersekse personen zijn ook nog op een andere manier onzichtbaar. Er rust een maatschappelijk taboe op lichamen die niet voldoen aan de heersende norm. Tot 2003 raadden artsen hun patiënten expliciet af er iets over te zeggen tegen anderen. Eerder werd dit niet aan ze verteld, en vaak ook zelfs niet aan hun ouders. Met het idee dat het hen zou behoeden voor afwijzing en onbegrip. Voor die tijd moesten kinderen soms al vanaf zeer jonge leeftijd ‘normaliserende’ operaties ondergaan, zonder dat hen of de ouders precies werd verteld waarom. Er werd dan bijvoorbeeld verteld dat het kind kanker had en dat een operatie noodzakelijk was. Dit soort operaties en hormoonbehandelingen wordt tegenwoordig nog steeds uitgevoerd, maar nu wordt meestal wel gezegd wat de echte reden is. Toch is er in Nederland nog een grote groep volwassenen die niet weet waarom ze als kind behandeld zijn. Of ze weten het inmiddels wel, maar hebben veel last van schaamte en stigma. Deze onzichtbaarheid van intersekse maakt het ook voor de jongere generatie moeilijk om met anderen te praten over hun lichaam. Dit kan het functioneren op school en op het werk beïnvloeden.

Minderheidstress

Natuurlijk is niemand verplicht open te zijn over intersekse. Iedereen mag zelf de afweging maken om er al dan niet openlijk over te spreken. Het is dan ook zeer ongewenst om zonder iemands toestemming aan anderen te vertellen dat die persoon intersekse is. Net als bij het ongewild ‘uit de kast halen’ of ‘outen’ van lhbtq+-personen, kan dit ingrijpende gevolgen hebben voor de persoon in kwestie.

Vanwege de onzichtbaarheid, het stigma en het taboe zijn er veel volwassenen, jongeren en kinderen, die uit schaamte en angst voor reacties uit de omgeving niet open durven zijn. De stress over het wel of niet aan anderen vertellen over intersekse, kan problemen opleveren die resulteren in pesten of uitsluiting. Stress die we terugzien bij intersekse, zien we ook bij alle andere groepen binnen de LHBTI-gemeenschap. Dit wordt ook wel minderheidsstress genoemd. Het is de extra stress die mensen ervaren vanwege hun minderheidsstatus. Het is stress vanwege de angst voor negatieve reacties, het verbergen van je anders-zijn, geïnternaliseerde negativiteit over het eigen lichaam en/of het ontbreken van sociale steun. Lhbtiq+-personen die veel minderheidsstress ervaren hebben een slechtere psychische gezondheid, zo blijkt uit onderzoek. Dit geldt dus ook voor intersekse personen

  • Zie Misvattingen over intersekse voor meer informatie over de vraag waarom intersekse personen niet zichtbaar zijn in de maatschappij.
  • Zie Misvattingen over intersekse voor een antwoord op de vraag of sekse een sociale constructie is (met eindeloos veel variaties) of een biologisch gegeven (dat slechts twee variaties kent).
  • Zie Misvattingen over intersekse voor meer informatie over minderheidsstress en de relatie met psychische problemen.